İmparatorlukların yıkımına yol açan, tarihte benzeri
pek görülmemiş derecede ekonomik, sosyal
ve kültürel alanlarda yıkıma neden olan, dünyayı
yoksullaştıran Birinci Dünya Savaşı’nı sona erdiren
anlaşmanın 100. Yıldönümü Fransa’nın Başkenti
Paris’te Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da yer aldığı
seksen kadar devlet, hükümet başkanlarının, bakanların
ve uluslararası kuruluş başkanlarının katıldıkları
görkemli törenlerle anıldı. Dört yıl boyunca
cephelerde milyonlarca insan hayatını kaybederken
geçmiş savaşlardan çok farklı olarak ilk kez
cephe gerisindeki halkın da kendini savaşın içinde
bulduğu Birinci Dünya Savaşı’nda, kıtlık ve açlık refah
düzeyi yüksek Avrupa başkentlerini yok etmiş; açlık ve hastalıkları, sosyal eşitsizlikleri
görülmemiş bir düzeye yükseltmiş ve toplumların düzenini sarsmıştı. Ayrıca Birinci Dünya
Savaşı’nın neden olduğu sivil ve askeri kayıplar yanında savaşta kullanılan teknoloji, başta
Avrupa olmak üzere dünya genelinde önemli değişikliklere yol açmıştı. Savaş tarihinin
1914 yılına kadar kaydettiği en kanlı savaşlardan biri olan Birinci Dünya Savaşı’nı bitiren
anlaşmalarla imparatorluklar yıkılmış ve ufaklı büyüklü çok sayıda yeni devlet uluslararası
topluma girmişti.
Sonuçlarının ortaya koyduğu gibi İngiltere, Fransa, İtalya başta olmak üzere İtilaf Devletleri
(müttefikler) Osmanlı Devleti ile 10 Ağustos 1920 tarihinde imzaladıkları Sevr Anlaşması
ile en ağır faturayı Osmanlı devletine ve Türk milletine çıkarmışlardı. Gerçekte Osmanlı
devletini ve Türk milletini asıl hedef alan Birinci Dünya Savaşı’nın galip devletleri Osmanlı
İmparatorluğunu çökerterek Anadolu’yu parçalara ayırdılar ve kendi aralarında bölüştüler,
Arabistan’ı yağmaladılar; günümüzün sorunlarla dolu Ortadoğu ülkelerini cetvelle
çizdikleri haritalarla yaratarak sömürü düzenlerini kurdular ve tarihin seyrini değiştirdiler.
20. Yüzyıla damgasını vuran Birinci Dünya Savaşı sonrası imzalanan anlaşmalarla yeni
bir dünya düzeninin temelini attılar.
İngiltere Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Musul ile Kerkük’ü işgal ederek bölgede Fransa
ile yaptıkları anlaşma ile yeni bir statü ve bölge ülkeleri arasında günümüzde de devam
eden gerginlikleri, sorunları, yarattılar.
Birinci Dünya Savaşı’nı sonlandıran anlaşmaların imzalanmasından günümüze kadar
100 yıl geçmiş olmasına rağmen yarattığı sınır ve egemenlik anlaşmazlıkları bölge ülkeleri
arasında sıcak çatışmalarla, ekonomik, sosyal, siyasal ve kültürel sorunlarla devam ediyor.
Birinci Dünya Savaşı sonunda “Doğu ve Batı kültürüne sahip, aydınından mühendisine,
sanatkârından çiftçisine, köylüsüne bir nesli kaybeden” altıyüz yıl süren Osmanlı İmparatorluğu
tasfiyesi edilmiştir. Tasfiye edilen Osmanlı İmparatorluğu’nun küllerinden Mustafa
Kemal Atatürk’ün önderliğinde verilen Kurtuluş Savaşı ile Türkiye Cumhuriyeti Devleti
kurulmuştur.
Tarihimizde çok derin izler bırakan Birinci Dünya Savaşı’nın tecrübelerinden, acılarından
ders alarak günümüzde Türkiye’ye karşı dış güçlerin hesaplarını iyi analiz etmeli, geçmişimizi,
tarihimizi ve yaşadığımız toprakları bizlere vatan yapan ve bugün vatanımızı koruyan
kahramanlarımızı asla unutmamalıyız.
Birinci Dünya Savaşı’nın bitişinin 100. Yılının anıldığı günümüzde Cumhurbaşkanımız Recep
Tayyip Erdoğan, kahramanlarımızın unutulmadığını şu sözleriyle ifade etmiştir: “Birinci
Dünya Savaşı, ülkemiz için bir ölüm-kalım meselesi olmuştur. Bu anlamda o dönemin en
modern ve güçlü ordularını Çanakkale’den Kut’ül Amere’ye kadar birçok coğrafyada dize
getiren, tarihimizin en kritik dönemlerinden birinde canlarını ortaya koyarak Türkiye’nin
mevcut topraklarını bize vatan olarak hediye eden, aralarında Sarıkamış Harekâtı sırasında
şehit olan dedem Mustafa Oğlu Kemal’in de bulunduğu, ecdadımızı saygıyla anıyorum.
Bu anlamda Paris’te düzenlenen programda ülkemi bir şehit torunu olarak temsil etmekten
ayrıca gurur duyuyorum. Onların kahramanlıkları ve fedakârlıkları, çocuklarımızın özgür
ve bağımsız bir ülkede yaşamasını mümkün kılmıştır. Bu itibarla yüce hatıraları, Türk
milletine ilham vermeye devam etmektedir.”
Saygılarımla