Page 26 - Siyaset Dergisi 275. Sayı

Uluslararası Politika

vet ediyorum”. rışçıl arabuluculuk işlevinin esnek ol- ABD ve sair ülkelerde arabulu-
Barışı seven, barışçıl yaklaşımı masını gerektirdiği, önleyici diploma- culuk birçok konuda uygulanabilir-
ön planda tutan Türk halkı bu özelli- si yordamıyla yerel dinamiklerin iyi ken ülkemizde Ceza Muhakemeleri
ğini ulu önder Atatürk’ün “yurtta ba- anlaşılması, hakça ve tarafsız davra- Kanunu’nda uyuşmazlık ya da sorun
rış, dünyada barış” sözleriyle perçin- nılması önem arz etmektedir. Bu bi- uzlaşma kapsamındaki suçlar içeri-
lemiştir. Bu anlayışla uluslararası poli- linçle Türkiye, İstanbul’da gerçekleş- sinde yer almıyorsa durum arabulu-
tika üreten ülkemiz geçmişten günü- tirilen 4 konferansla, başata Birleşmiş culuk uygulamasına uygun değildir.
müze birçok sorunun yaşandığı üç kı- Milletler olmak üzere dünya kamuo- Diğer konularda ise (örneğin kredi,
tanın bağlandığı Avrupa-Asya-Afrika yuna sorunların çözülmesinde arabu- satın alma, tüketici anlaşmazlıkları,
coğrafyasında yer almaktadır. Bu coğ- luculuğun barışçıl önemine ve yeğ- işçi hakları, sigorta, yaralama vb) ara-
rafya var olan ekonomik, sosyal ve lenmesine iyi bir örnek olmuştur. bulucuya gidilebilmektedir.
kültürel kaynaklar nedeniyle yalnız Türkiye’de Ülke İçi Arabuluculuk Bu arada işçi hakları konusunda
bu bölgede değil dünyaya ölçeğinde Türkiye kamuoyu her ne kadar daha doğrusu iş davalarında hükü-
önemlidir. Bu nedenle de anlaşmaz- arabuluculuğu biliyorsa da devletin met zorunlu arabuluculuk getirmek
lık ve uyuşmazlıkları bol olduğu, dün- getirmek istediği arabuluculuk uy- istemektedir ve bu konudaki İş Mah-
ya ölçeğinde risk taşıyan bir bölgedir. gulamasından pek haberdar olduğu kemeleri Kanun Tasarısı TBMM’ne
Bu bölgede (coğrafyada) yer alan Tür- söylenemez. Her ne kadar bu uygula- gönderilmiştir. Bu yasa ile işçilerin
kiye doğal olarak ya doğrudan ya da ma beş yıl kadar önce getirildi ise de bazı haklarına kısıtlama getirildiği ile-
dolaylı olarak muhakkak etkilenmek- sistem ve nasıl çalıştığı getiri ve götü- ri sürülmekte ve bu konuda en bü-
tedir. Bu nedenle Türkiye barış, istik- rüsü ancak pek az kişi tarafından bili- yük işçi sendikası olan Türk-İş pazar-
lık kaygısını dile getirmektedir. Türk-İş
Başkanı Ergün Atalay “Taraflar ara-
sında zorunlu arabuluculuk sistemi,
yargıya gidilerek uyuşmazlık yara-
tılmadan önce taraflar arasında ta-
mamen serbest pazarlığa dayanan
bir sistemi öngörüyor. İşçilik hakları
nihayetinde pazarlık konusu oluyor.
Yoksulluk içinde bulunan ya da eko-
nomik olarak zorda, darda kalan işçi-
lerin bir an önce haklarını alabilmek
için bu hakların önemli bir kısmından
vazgeçmeleri riski bulunuyor” şek-
lindeki söylemiyle kaygılarını ortaya
koymaktadır.
Her ne kadar kaygılar varsa ve
gelişmeler başlangıçta yavaş ise de
zamana yayılmış istatistikler uygula-
manın giderek arttığını göstermek-
rar, refahın geliştirilmesi için çabala- niyor. İşbu nedenle de konuya kısaca tedir. Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri
makta ve uyuşmazlıkların barışçıl yol- değinmede yarar vardır. Genel Müdürlüğü Arabuluculuk Dai-
lardan çözülmesine katkı sağlamakta Devlet, adliyelerde biriken da- re Başkanlığı 2013 yılı için dört dos-
ve arabuluculuk uygulamalarına da valar ve bunların uzun yıllar sürme- yanın arabulucuya gittiğini ancak iz-
öncülük etmektedir. si - adaletin gecikmesi nedeniyle adli- leyen yıllarda bu sayının arttığını bil-
Bu anlayış ve yaklaşımla Türkiye yelerin yükü bir ölçüde azaltmak için dirmektedir. Buna göre 2014’te 200
geçmişten günümüze etkili bir şekil- arabuluculuk sistemini kullanılma- dosya, 2015’te 1160, 2016’da 4097
de Kırgızistan, Irak ve Lübnan’daki sını istemiş ve bunu da başlatmıştır. doya arabulucuya gitmiştir ve dosya
iç uzlaşmazlığın çözümünde, Bosna- Birçok hukukçu da arabuluculuk eği- sayılar giderek artmaktadır. z
Hersek’te kalıcı barışın sağlanmasın- timini almıştır. Uygulanmaya başla-
da, benzer şekilde Afganistan, Suri- nan arabuluculuk kişiden kişiye olan
ye, İsrail, Somali vb’de yaşanan uyuş- uyuşmazlıkların çözümünde değil
mazlık ve anlaşmazlıkta barışçıl çö- aynı zamanda ticari uyuşmazlıkları
züm için çaba harcamıştır. Her sorun da kapsamaktadır. Ancak ticari uyuş-
ve uyuşmazlığın bölgesel ve ülkesel mazlıklarda kolaylaştırıcı bir araç olan
(yerel) dinamiklerinin bulunması ba- arabuluculuk yavaş ilerlemektedir.

Siyaset Ağustos 2017 25