Dünya Çocuk Hakları Günü,20 Kasım 1954 yılından beri heryıl kutlanıyor. Bununla birlikte20 Kasım 1959’da Çocuk HaklarıBildirgesi’nin yayınlanmasıve 1989 yılının 20 Kasım’ındaise Çocuk Hakları Sözleşmesi’ninkabul edilmesi, bugünün tarihselönemine de işaret ediyor.BM Çocuk Hakları Sözleşmesiile Neler Kabul Edildi?Çocuk Hakları Sözleşmesi’ninbirinci maddesine göre, erken yaştareşit olma durumu hariç 18 yaşınakadar her insan, çocuk olarakkabul ediliyor. Sözleşmenin ikincimaddesinde yer aldığı haliyle ise;Sözleşme ile tanınan tüm haklar, “ırk,renk, cinsiyet, dil, siyasal ya da başkadüşünceler, ulusal, etnik ve sosyal köken,mülkiyet, sakatlık, doğuş ve diğerstatüler nedeniyle hiçbir ayrımyapmaksızın” her çocuğa tanıyor.Çocuk Hakları Sözleşmesi’ninkapsamına giren önemli başlıklardanbiri çocukların eğitim hakkı. Tarafdevletler 28. maddede yer aldığı üzereçocukların eğitim hakkını kabul ederekbu hakkın fırsat eşitliği temelindesağlanması ile yükümlü. Bu bağlamdailköğrenimin herkese açık ve parasızolması öngörülürken ortaöğretimseviyesinde de genel olduğu kadarmesleki nitelikte de olmak üzereçeşitli biçimlerde eğitim olanağısağlanması gerektiği belirtiliyor.Çocuk haklarına ilişkin bir diğerönemli husus, çocukların çalıştırılmasınailişkin. Sözleşmenin ilgili32. maddesine göre, çocuklarınekonomik sömürüye maruz kalacağıve bedensel, zihinsel, ruhsalya da toplumsal gelişimi içinzararlı olabilecek koşullarda çalıştırılmasınakarşı taraf devletlerinçocukları koruma yükümlülüğübulunuyor. Bu doğrultuda; yasal,idari, toplumsal ve eğitsel herönlemin alınması gerektiği vurgulanırken taraf devletlerin işe kabuliçin bir ya da birden çok asgari yaşsınırı belirlemesi ve çalışma saatlerive koşullarına dair düzenlemelerinyapılması bekleniyor. Bu yasalve idari düzenlemelere uymayanlariçin de uygun ceza ve yaptırımlarınuygulanması belirtiliyor.Bunların yanı sıra sözleşme,cinsel sömürüden çocuk yargılanmalarınakadar çocuklara dair birçokkonuyu kapsıyor ve bu alanlardagerçekleşebilecek çocukhakkı ihlallerine yönelik önlemlerve yaptırımlar alınması gerektiğibelirtiliyor.Türkiye’de ÇocuklarınDurumuTürkiye, yukarıda sözü edileniki bildiriye de imza atmış ayrıcaÇocuk Hakları Sözleşmesi’nide kabul etmiş ülkeler arasındayer alıyor. Bununla birlikte Türkiye,1963 yılında BM’nin hazırladığıbildirgeye uyacak şekilde birTürk Çocuk Hakları Bildirgesi yayınladı.Bildirgede diğer bildirilerebenzer bir şekilde, çocuklara iyibakım sağlamak için uygun koşullarınsağlanması gibi temel gereksinimlervurgulanırken çocuk işçilergibi konulara da değiniliyor.Örneğin, 16 yaşından önce hiçbirçocuğun resmî öğrenimindenalıkonularak özel işlerde çalıştırılamayacağınailişkin bir maddemevcut. Bunun yanı sıra yine sözleşmeyeparalel bir biçimde, ilköğrenimindensonra eğitime devamedemeyen çocukların gerekli meslekibilgi ve beceriyi elde etmeleriiçin Milli Eğitim Bakanlığı tarafındankurslar açılması da öngörülenlerarasında.Çocuk hakları denince akla gelenbir diğer önemli mesele, çocukişçiler oluyor. Çocuk HaklarıSözleşmesi’nin de bir gereğiolarak Türkiye’de çalışabilmekiçin asgari yaş sınırı bulunuyor. İşKanunu’nun 71. maddesine göre,15 yaşını doldurmamış çocuklarınçalıştırılmaları yasak. Bununlabirlikte ilgili maddenin devamındayer aldığı üzere; 14 yaşını doldurmuşve zorunlu ilköğretim çağınıtamamlamış olan çocuklar; bedensel,zihinsel, sosyal ve ahlaki gelişmelerineve eğitime devam edenlerinokullarına devamına engel olmayacakhafif işlerde çalıştırılabilirler.Ayrıca çocuk işçilerin günde 7, haftada ise 35 saatten fazla çalıştırılamayacağıda belirtiliyor.Dünya Çocuk Günü evrenseldir.Birleşmiş Milletler Örgütü’neüye bütün ülkelerde aynı gündekutlanır. Üye ülkelerin radyo, gazeteve televizyonlarında bu gününönemi anlatılır. Çocukların bakımve korunmasının gerekliliği üzerindedurulur.Çocuklar Yarının Büyükleri,Geleceği Yöneticisi VeGüvencesidirİnsanlığın mutluluğu, dünyamızıngüzelleşmesi, çocuklarınkorunmasına, iyi yetişmesine bağlıdır.Barış içinde yaşamak, güzellikleripaylaşmak, eğitimle olur.Dünya Çocuk Günü çocuklar arasındaortak duygular oluşmasını,ulusların barış içinde yaşama özlemlerininpekişmesini amaçlar.Bu amacın gerçekleşmesi içinBirleşmiş Milletler Genel Kurulu,1959 yılında daha iyi bir yaşam,mutlu bir çocukluk dönemiiçin Çocuk Hakları Bildirisi’niyayınladı.Ülkemizde çocuklara sağlıkhizmeti götürmek amacıyla çocukhastaneleri açılmıştır. Çocuk yaştasuç işleyenlerin iyiye yöneltilmesi içinÇocuk Islahevleri kurulmuştur. Büyükyerleşim merkezlerinde çocuk bahçelerivardır. Çocukların yararlandığı çocukkitaplıkları kurulmuştur.Öte yandan anasız, babasız çocuklarınkorunması, bakımı, barındırılmasıiçin Çocuk Esirgeme Kurumu ve YetiştirmeYurtları açılmıştır.Bir ülkenin geleceği için, çocukçok önemlidir. Gelecekte büyüyecekolan bu çocuk, vatanına hizmet edecektir.Ailesine yardımda bulunacaktır.Bunun için, çocukların sağlıklı büyümelerive eğitilmeleri gerekir. Ahlaklı,dürüst, vatansever olarak yetiştirileninsanlar, vatanları için bir teminattır.Cumhuriyet döneminde, yüceAtatürk’ün emriyle, Türk çocuklarınınen iyi şekilde yetiştirilmesine çalışıldı.Sağlığına, eğitim ve öğretimine önemverildi. Çocukların okumaları için herkademede okullar açıldı. Çocuk bakımevleri, doğum evleri, çocuk hastaneleri,çocuk yuvaları kuruldu. Yardım kurumlarıeliyle kimsesiz çocuklara yardımedilmektedir. Okullarımızda çocuklarıneğitimi ve sağlığı üzerindeçok dikkatlice durulur. Anne, baba veöğretmenler çocukların çok iyi bir insanolarak yetişmeleri için uğraşırlar.Çocukların kıymetini bilen, onlaraönem veren milletler, iyi birneslin yetişmesi için çalışırlar.Okullar, çocuk tiyatroları, çocukkütüphaneleri, çocuk parklarıve bahçeleri yaparak, çocuklarınen iyi biçimde yetişmelerinisağlarlar.Gazete, dergi, kitap, çeşitliçocuk yayınları, çocukların eğitim,öğretim, kültür ve bilgi bakımındangelişmeleri için çıkarılır.Radyo ve televizyonlarda çocuklarile ilgili programlar düzenlenir.Atatürk, hiç bir milletin yapmadığınıTürk çocukları içinyaptı. En büyük bayramımızolan 23 Nisan Milli EgemenlikBayramı’nı çocuklara armağanetti. Bugün bu bayram, çocukbayramı olarak kutlanıyor.Vatanımızı düşmandan kurtaranAtatürk, Türk çocuklarından vatanseverolmalarını ister. Vatanınbir karış toprağını bile canlarıpahasına da olsa kimseyevermemesini, gerektiğinde seveseve canlarını vermelerini ister.İyi birer yönetici olarak yurdumuzunyücelmesine ve kalkınmasınayardımcı olmalarını ister. Ülkemiz çocuklara hak tanıyan ilk ülkelerdendir. Neyazık ki günümüzde, kimsesiz ve bakıma muhtaç çocuklarınsayısı hızla artmaktadır. Her köşe başında rastladığımız ve “Sokak Çocukları” dediğimiz binlerce çocuk,bakıma, sevgiye ve ilgiye muhtaçtır. Bu çocuklarayardım en önemli görevlerimizden olmalıdır.Bütün çocuklar için, daha güzel bir gelecekdiliyoruz…