Türkiye Cumhuriyeti’nin politika (siyasal)tarihinin en önemli, parlamentersistemden cumhurbaşkanlığı hükümetsistemine geçişi sağlayan en kritik seçimleri24 Haziran 2018 Pazar günü olağanüstübir katılımla, olgunluk, barış ve demokratikbir ortamda başarıyla gerçekleştiridi.Bu seçimler Türk milletinin demokrasiyibir yaşam biçimi olarak benimsediğini,demokrasi dışı bir rejimi asla kabuletmeyeceğini kesin bir şekilde yenidendünya kamuoyuna gösterdi. 24 HaziranErken Cumhurbaşkanlığı ve MilletvekiliSeçimlerinde sağlanan başarıda milletimizindemokrasiye ve barışa bağlılığı,inancı; İktidar ve Muhalefetimizin, Kamuyetkililerimiz ve görevlilerimizin, güvenlikkuvvetlerimizin görev anlayışı, devletimizeve vatanımıza bağlılığı, sevgisi temelbelirleyici etken olmuştur. 24 Haziran seçimlerindeolağanüstü bir başarının sağlanmasındaetkin olan başta Türk milletiolmak üzere bütün kesimlere sonsuz teşekkürve şükranlarımızı sunarız.Türkiye Cumhuriyeti “24 Haziran2018 Erken Cumhurbaşkanı ve MilletvekiliSeçimleri” ile Milletimiz Parlamentersisteme dayalı döneme son verdi veCumhurbaşkanlığı hükümet Sistemi Döneminibaşlattı.Seçimlere İttifaklar Damga Vurdu24 Haziran Seçimlerinin en temel belirleyiciöğesi, AK Parti Genel Başkanı veCumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan veMHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ve girişimlerisonucu yapılan yasal değişikliklersonucu kurulan Cumhur İttifakı ileMillet İttifakı oldu.24 Haziran Cumhurbaşkanlığı ve MilletvekiliSeçimlerinin açıklanan sonuçlarıdeğerlendirildiğinde dikkat çeken önemlinoktaların başında Cumhur İttifakı etkisiyleCumhurbaşkanı Erdoğan’ın ilk turdaCumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ninilk Cumhurbaşkanı olarak seçilmiş olmasıve oldukça sarsıntılı bir dönemdengeçen MHP’nin ve Genel Başkanı DevletBahçeli’nin siyasal yaşamımızı belirleyen ve her kritik dönemde yön verengüçlü bir parti olduğu niteliğini bir kezdaha ortaya koymasıdır.AK Parti’nin Kasım 2002 yılındabaşlayan iktidar döneminde ilk kezTBMM’deki çoğunluğunu kaybetmişolması sonucunda Cumhur İttifakı ortağıMHP’nin parlamento çalışmalarındadesteğine ihtiyaç duyacağı gerçeğidikkate alındığında MHP GenelBaşkanı Bahçeli’nin etkisinin geçmişekıyasla daha fazla olacağı açıktır. Bugerçeği, MHP Lideri Bahçeli’nin Anayasareferandumu sürecinin başlatılmasında,referandum sürecinde ve rken seçim kararının alınmasında, Cumhur İttifakıoluşumunda ve bu ittifak bağlamında sağladığıetkin destek, Cumhurbaşkanlığı seçimindekistratejik ve belirleyici rolü ortaya koymaktadır.Şu gerçeğin altı çizilmelidir ki Cumhur İttifakıkapsamında MHP Genel Başkanı Bahçeli’ninMHP’nin Cumhurbaşkanı adayının Erdoğan olduğunuaçıklaması ve aday olmaması, Cumhurbaşkanlığıseçiminde verdiği belirleyici desteğin,sağladığı katkıların stratejik önemini ortayakoymaktadır. Bu geçek yadsınamaz.24 Haziran Erken Seçimlerinin dikkat çekenyaşamsal diğer bir noktası da CumhurbaşkanıRecep Tayyip Erdoğan’ın seçim sandığındayenilmezliği ve zaferi ile CumhurbaşkanlığıHükümet Sistemini, referandumda onaylananAnayasa’da kabul edilmiş bütün niteliklerive düzenlemeleriyle hayata geçirme imkânınakavuşmuş olmasıdır. Böylelikle CumhurbaşkanıErdoğan son derece geniş ve güçlü yetkilerleTürkiye Cumhuriyeti devletinin önde gelen ilkhedeflerinden biri olarak belirlenen 2023 hedeflerininyolunu açmış olmasıdır.24 Haziran Seçimleri yasal düzenleme yapılarakTürkiye politika tarihinde bir ilk olarak seçimlerdesiyasal partiler kurdukları ‘cumhur ittifakı’ve ‘millet ittifakı’ ile girdiler. CumhurbaşkanıErdoğan’ın, birinci turda güçlü bir destekleyeniden seçilmesi, içeriye verdiği mesaj yanındason dönemde dış ilişkilerde yaşanan gerilimlerkarşısında dışarıya da Türk milletinin özgüriradesiyle sağladığı sonuç ve CumhurbaşkanıErdoğan’a verdiği destek çok önemli bir mesajoldu.Seçmen Devam DediSeçim kampanyası süresince “D E V A M” ve“TAMAM” sloganları en çok kullanılan sloganlardandı.Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bir açıklamasındahalkımız isterse Tamam deriz sözü üzerinemuhalefet bunu kullanmak amacıyla “TAMAM”Twitter etiketini yoğun bir şekilde yaygınolarak kullanmaya başlamıştır. CumhurbaşkanıErdoğan’ı destekleyen taraftarları, yandaşlarıve Cumhur İttifakı buna bir karşılık olarakhemen “Erdoğan ile DEVAM’ (#DEVAM) etiketiylecevap verdi. DEVAM ve TAMAM etiketleriçok kısa sürede dünya trendlerinde üçüncü sırayayükselen bir etkinlik sağladı. Sonuç: SeçmenlerDEVAM dedi ve 2018 seçimlerinin galibiCumhur İttifakı oldu ve Cumhurbaşkanı Erdoğan,tabii MHP’nin de desteğiyle ilk turda yüzde52.59 oranında oy alarak seçildi. 24 Haziran Erken Seçimlerinin bir diğergerçeği de Partiler arasında MHP’ninbaşarılı olmasıdır. Araştırma şirketlerininyaptıkları bütün tahminlerin ve anketlerinaksine MHP 1 Kasım 2015 seçimlerindealdığı yüzde 11.9 oranındakioyunu bu seçimlerde korumayı başardı.Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın,MHP’nin bu başarıları ve AK Parti’nin iktidarpartisi olarak birinci parti konumunukoruma başarısı, HDP’nin barajı aşmasınedeniyle Cumhur İttifakı’nın eldeettiği toplam 344 milletvekili çoğunluğuylaTBMM’de de devam edeceğinigöstermektedir.Cumhur İttifakı anayasayı değiştirebilecekgerekli milletvekili sayısı olan401 milletvekilini sağlayamamasınarağmen mevcut 344 milletvekiline ulaşançoğunlukla Cumhurbaşkanı ErdoğanTBMM’de ve Anayasa gereğince çıkarmayetkisine sahip olduğu Cumhurbaşkanıkararnameleriyle elde ettiği oldukçageniş yetkilerle güçlü ve istikrarlıCumhurbaşkanlığı Hükümet modeliniuygulama rahatlığına sahip olacaktır.Bunun sağlanmasının tek koşulu iseAK Parti ile MHP’nin anlaşması, iki partiarasında seçim öncesi af çıkarılması örneğindeolduğu gibi önemli bir ihtilafınyaşanmaması gereğidir.Bu nedenle Cumhurbaşkanı hükümetSistemi’nin TBMM kanadı bir anlamdakoalisyon niteliğinde bir görünümesahip olacak. TBMM artık bu dönemde600 üyeli yeni parlamentonunsalt çoğunluğu 301 milletvekili olacak.Bu durumda AK Parti’nin Meclis’teki295 milletvekili ile zorlanmadan yasaçıkarabileceği düşünülebilir ancak kritikkonularda 49 milletvekiline sahipolan MHP’nin desteğine ihtiyacı olacaktır.MHP ile anlaşmazlık durumlarındaMHP’nin yapabileceği engellemelerdeparlamentodan yasa geçirebilmesiçok kolay olmayacaktır. Böylesi bir durumunolabilmesi olasılığın iki partininfarklı yapıları, anlayış farklılıkları dolayısıylada TBMM AK Parti ve MHP arasındabir koalisyon görünümü söz konusuolabilecektir.TBMM’nin milletvekilleri bağlamındaoluşan yeni yapısı ve mevcut durumdikkate alındığında tartışmasız yeni sisteminişleyişinde MHP Genel BaşkanıBahçeli’nin tutumu en önemli belirleyiciunsur olacaktır. MHP lideri DevletBahçeli’nin “Türk milleti, MilliyetçiHareket’i TBMM’nin hem kilit partisiyapmış, hem de denge ve denetlemegörevini vererek önemli bir sorumlulukyüklemiştir… Elimizi taşın altınakoymaktan asla vazgeçmeyeceğiz” şeklindekiaçıklaması son derece anlamlıve üzerinden önemle durulması gerekenileriye dönük mesaj vermektedir.Siyasi gözlemcilere göre MHP GenelBaşkanı Bahçeli bu sözleriyle MHP’ninMeclis’teki gücüne dikkat çekiyor, kilitrolüne vurgu yapıyor ve yönetime ortakolabileceği mesajını verirken “denetimve denge” ifadeleriyle sadece MHP’nindestek vermekle kalmayacağını aynı zamandamuhalefetin iktidarı “denetlemeve dengeleme” işlevlerini de yapacağınıbelirtiyor.Seçim öncesi gerçekleştirilen ittifaklarınyol açtığı önemli bir sonuç dabu kapsamda seçimlere katılan partilerin“seçim barajı engelini” aşarak parlamentoyaçok geniş kesimleri ve eğilimkurmaylaleritemsil eden partilerin sandalye sahibiolmaları ve TBMM’de çok renkli birsiyasal tablonun oluşmasıdır.Yeni Dönemde Yeni SistemUygulamada24 Haziran Seçimlerinin ve ortayaçıkan sonucun yarattığı gerçek yenibir dönem başlıyor. Bu yeni dönemdeTürkiye parlamenter sistemden ayrılıyorve yeni Anayasa’nın referandumdakabul edilmesiyle hukuken gerçeklikkazanan ancak fiilen uygulamayageçmeyen Cumhurbaşkanlığı YönetimSistemi şimdi Türkiye’nin anayasalyönetim şekli olarak bütün kurumlarıylave kurullarıyla yürürlüğe girecekve Cumhurbaşkanı’nın inisiyatifi, kararlarıöncelik kazanarak yönetime hâkimolacak. da AK Parti Seçim Koordinasyon MerkeziBaşkanlığı’nın hazırladığı “Seçim Raporu”detaylı bir şekilde değerlendirildi.Seçim Raporuna göre, CumhurbaşkanıErdoğan 2014 seçimlerine göre 58 ildeoylarını artırırken, 23 ilde oy kaybı meydanageldi. AK Parti ise 1 Kasım 2015 seçimlerinegöre, 10 ilde oyunu arttırırken71 ilde oyları azaldı. Cumhurbaşkanı RecepTayyip Erdoğan’ın Türkiye genelindeise oyunu yüzde 0,73 oranında arttırdığıbelirtildi.Hürriyet gazetesinden NurayBabacan’ın 28 Haziran tarihindeki haberindeAK Parti’de yapılan ilk analizde30 ilde listenin sorunlu olduğu ifadeediliyor. AK Parti’de seçimlerden sonra‘kapsamlı bir durum raporu’ hazırlanmasıiçin görevlendirmeler yapılırken,parti yönetiminde ilk değerlendirmelerde yapılıyor. AK Parti kurmaylaleriAk Parti’nin Seçim RaporundakiTespitlerAk Parti’nin Basına/Medyaya yansıyan“Seçim Raporu”nda 24 Haziran seçimlerineilişkin önemli tespitler yer alıyor. HürriyetGazetesinden Nuray Babacan’ın 28Haziran 2018, Sputnik Türkiye’nin 29 Haziran2018, CNN Türk’ün 30 Haziran 2018Cumartesi günü yayınlanan haberlerindeCumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğanbaşkanlığında toplanan AK Parti MerkezKarar ve Yönetim Kurulu’nda 24 Haziranseçim sonuçlarını değerlendiren SeçimRaporu görüşüldüğü yer alıyor. Toplantırı, yaşanan oy kaybında en önemli etkenin‘yanlış aday belirleme’ ve ‘ittifak uygulamasındankaynaklı oy kayması’ olduğunuifade ettiler. İlk analizlerde AKParti’nin 70 ilde oy kaybı yaşadığı, “30’ayakın ilde adaylarla ilgili sıkıntı olduğubelirtilirken, partinin söyleminin ‘kemiktaban’ yüzde 30’a göre belirlenmesinin,farklı öncelikleri olan seçmeni uzaklaştırdığı”değerlendiriliyor.Edinilen bilgiye göre, seçmen tercihlerinidaha geniş çaplı analiz etmekiçin yapılmasına karar verilen geniş kapsamlıçalışma dışında, parti yönetiminin yaptığı ilk analizler ve bölgelerden gelen ilkraporlar, AK Parti’nin oylarında 7.1 puanazalma meydana geldiği ve 22 milletvekilininkaybedildiği belirtildi. İlk saptamalaragöre, 30 civarındaki ilde, milletvekili listeleriile ilgili seçmen açısından sıkıntı olduğunave “özellikle sürenin kısıtlı olması nedeniyleparti yönetiminin, adaylarını her zamankiyöntemleri kullanarak tarayamadığı,mülakat yapılmadan hızlı karar verildiğive kişisel referansların dikkate alınmadığı,bu durumun, en az 30 ilde sıkıntı yarattığı”ifade edildi.AK Parti’nin 1 Kasım 2015 seçiminegöre oy kaybının yüzde 10’un üzerinde olduğuve büyük bölümünde adaylarla ilgilisorun yaşanan illerin, Kırıkkale, Bayburt,Aksaray, Kayseri, Kilis, Konya, Düzce, Ordu,Adıyaman, Sivas, Malatya, Niğde, Erzurum,Kahramanmaraş, Kütahya, Erzincan, Elazığ,Samsun, Şanlıurfa, Yozgat, Gümüşhane, Iğdır,Hatay, Karaman, Osmaniye, Rize, Bolu,Trabzon ve Gaziantep olduğu belirtildi.AK Parti’nin yüzde 30’luk bir kemik oyubulunduğu, “seçim kampanyasında söylemve dilin bu kemik kitlenin hoşuna gidecekşekilde belirlendiği, partinin icraatlarınave Türkiye’nin geleceğine yönelik ekonomikvaatlerine göre tercih kullanan seçmenedönük olarak ise yeterli söylem geliştirilemediği”de yapılan yorumlar arasında yeralıyor.AK Parti Genel Merkezine iletile raporlarda,seçmenin, Cumhurbaşkanı TayyipErdoğan’ı desteklediği ancak parti açısındanayni yönde davranmadığı ve farklıbir tutum ortaya koymak suretiyle seçmenin ‘düşüncelerinin dikkate alınması’mesajı verdiği şeklindeki yorumlardikkat çekiyor.“Milletvekilliği seçiminde ittifakyasası AK Parti’ye kaybettiren, diğerpartilere vekil kazandıran bir işlevgördü. 1 Kasım 2015 ve 24 Haziran2018 Milletvekili Seçimi oranlarıkıyaslandığında, AK Parti’nin 11 ildeoylarını arttırdığı, 70 ilde ise oylardadüşüş olduğu ortaya çıkıyor. AKParti, Kürt seçmen oylarında ciddikayıplar yaşamadı. Diyarbakır, Muş,Hakkâri ve Şırnak’ta milletvekili sayısınıda arttırdı. Bölgedeki KürtlerHDP’yi baraj altında bıraktı. Amabüyükşehirlerde sol kesimlerin desteğinialan HDP barajı aştı” şeklindekideğerlendirmeler raporda yapılananalizlerde önem taşıyan birtespit olarak yorumlanıyor.Yukarıda belirtilen diğer haberkaynaklarında genel olarak AK PartiSeçim Raporu’ndaki bilgilerde 1 Kasım2015 seçimlerine göre AK Parti’ninEdirne, Tunceli, Kars, Ağrı, Mardin, Bitlis,Van, Şırnak, Hakkâri ve Siirt olmaküzere 10 ilde oyunu arttırdığı, 71 ilde iseoylarının azaldığı görülüyor. AK Parti’ninoyunun arttığı 10 il arasında en çok oyartışı sağladığı İl ise yüzde 5,31’lik farkile Hakkâri oldu. Türkiye genelinde iseAK Parti 64, HDP 11 ve CHP ise 6 ilde ençok oy alan partiler oldu.Raporda Cumhurbaşkanı RecepTayyip Erdoğan’ın, Cumhurbaşkanlığıseçiminde 63 ilde birinci olduğu,HDP’nin Cumhurbaşkanı adayı SelahattinDemirtaş’ın 10, CHP’nin Cumhurbaşkanıadayı Muharrem İnce’nin ise 8ilde birinci olduğu bilgisine de yer verildi.Raporda Demirtaş’ın 2014 Cumhurbaşkanlığıseçimlerine göre Diyarbakır,Van, Iğdır ve Batman’da oyların arttırırken,77 ilde ise oy kabı yaşadığı bilgisiyer aldı.AK Parti Raporunda, tüm Cumhurbaşkanıadaylarının ve partilerin il il ve Doğu, Güneydoğu’da aldığı oyların önceki seçimlerle karşılaştırmalıanalizine de yer verildi. Buna göre; AK Parti’nin oyları 2015 genelseçimlerine göre yüzde 7,09 oranında düşerken, MHP’de bu rakam0,73, CHP’de ise 2,50 oldu. HDP’nin ise bir önceki seçimlere göreoyunu 0,81 oranında arttırdığı bilgisi yer aldı. Milletvekili sayısındaise AK Parti 22 milletvekili kaybederken, CHP 12, MHP 9 ve HDP’nin8 milletvekili kazandığı belirtildi.AK Parti, 24 Haziran Milletvekili seçimlerinde 70 ilde toplamyüzde 7.1 oranında oy kaybetmesine rağmen toplam oy dağılımınailişkin verilerin objektif değerlendirmesinin ortaya koyduğu tartışmasızgerçek Türkiye’nin başat siyasi aktörü AK Parti’dir. TBMM’dekimilletvekili sayısı ve aldığı toplam oy, ülke genelindeki oy dağılımınınyapısı, AK Parti’nin ağırlıklı olarak ve açık farkla Türkiye’nin birinci veen güçlü partisi olma konumunu koruduğunu gösteriyor.Cumhurbaşkanı Erdoğan Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK’nın) kesinolmayan sonuçlara göre ilk turda Cumhurbaşkanı seçildiğini açıklamasındansonra Ankara’da yaptığı gelenek haline gelmiş meşhurbalkon konuşmasında, AK Parti’nin oy kaybı da dahil seçim sandıklarındançıkan çok önemli sonuçları dikkate alarak “Milletimizin sandıktapartimize verdiği mesajı da aldık. Önümüzdeki dönem, milletimizinkarşısına tüm bu eksikliklerimizi tamamlayarak çıkacağımızdanemin olunuz” sözleri geleceğe dönük politika, önlemler ve gerekliuygulamalar açısından stratejik değer taşımaktadır. Bu değer,seçimlerde Türk milletinin verdiği mesajlar arasında yer alan güvenve istikrar tercihi, kaosa karşı duruşu, terörle mücadeleye veTürkiye’nin bakasına verdiği her şeyin üstündeki önceliği, gerçekçive sağduyulu davranışı dikkate alındığında milletimizin verdiği mesajlarınönemi çok daha artmaktadır. Ülkemizin aydınlık geleceği vemilli hedefleri verilen mesajların doğru değerlendirilmesi gereğiniortaya koymaktadır.Milletimizin mesajlarının doğru değerlendirilmesi halinde yenidenkazanan bütün Türkiye ve Türk milleti olacaktır.Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 24 Haziran erken seçimlerinde debir kez daha kazanmasına ve milletimizin büyük teveccühü ile sandıktanbaşarıyla çıkmasına ve AK Parti seçmeninin güçlü desteğinerağmen partisinin oy kaybını önemsediğini, vatandaşların mesajınıngereklerini yerine getireceğini açıklaması seçmenle güçlü iletişimininbir sonucu olarak değerlendirilmektedir.CHP Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce’nin Cumhurbaşkanlığıseçimini ikinci tura taşıma hedefi ve çabaları başarıya ulaşmamaklabirlikte İnce, CHP’nin geleneksel oy oranı olarak kabul edilenyüzde 25’in üzerinde yüzde 30.64 oranına çıkarmış olması ve seçimkampanyasında ortaya koyduğu performansla seçimi göreli olarakkazançlı tamamlayan siyasilerden biri oldu. Bu gerçek Muharremİnce’nin CHP’de içindeki etkinliği artıracağı bir sürecin işaretinide veriyor.MHP’nin Gerçek Gücü ve NiteliğiÜzerinde yapılan bütün olumsuz değerlendirmelere, yürütülenspekülasyonlara dayalı propagandalara rağmen, MHP bir kez dahabu yönde çaba gösterenleri ve çeşitli anket sonuçlarını tam anlamıylaaçığa düşürdü; “MHP bitti, tükendi” diyenleri bir kez daha ağır biryanılgıya düşürdü. MHP’nin seçimlerde elde ettiği başarılı sonuç, Ülkücüseçmen tabanında MHP’nin önemi ve değeri bu seçimlerle birkez daha kanıtlanırken yeni dönemde de kilit parti olma özelliğinisürdüreceğini ve Türk siyasal hayatını belirleyici, yönlendirici niteliğinikoruyacağını ortaya koydu.Meral Akşener’in öncülüğünü yürüttüğü MHP içindekimuhalif grubun MHP’den ayrılıp yeni bir parti kurmasısonucu bazı ağır olumsuzlukların yaşandığı bir süreçte24 Haziran 2018 Erken Seçimlerine girildi. MHP’deyaşanan kopmanın MHP’yi güçten düşüreceği ve barajaltında kalacağı yönündeki değerlendirmeler, tahminlerinve anket sonuçlarının yarattığı beklentiler seçim sonuçlarınınaçıklanmasıyla “boş çıktı.” Hatırlanacağı üzereerken seçim kararı alındıktan sonra girilen seçim sürecindeyapılan anketlerin çoğu, siyaset uzmanlarınındeğerlendirmeleri, yorumları MHP’nin yüzde 10 barajınıaşamayacağı yönünde yoğunlaşıyordu. Hatta MHP’ninsandıkta çok ağır bir darbe alacağı kesin bir yargı ile iddiaediliyordu. Ancak 24 Haziran seçim sonuçları tüm buiddiaları boşa çıkardı ve 1 Kasım 2015 seçimlerine göreMHP’nin ülke toplamındaki oyu sadece bir puan kadaraz oldu. Yapılan değerlendirmelere göre AK Parti içindeki“tepkili seçmenin bir kanadının” MHP’ye kaymasıyla uğranılankayıplar telafi edildi.Milletvekili seçim sonuçları, AK Parti’nin oy kaybetmesisonucunda TBMM’de çoğunluğu kaybetmesi nedeniyleMHP, AK Parti iktidarı açısından vazgeçilmez “birstratejik ortak konumuna” geldi.Bahçeli: Üzerimize Düşeni YapacağızMHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli 24 Haziran seçimlerindensonra yaptığı açıklamada, “Cumhurbaşkanı HükümetSisteminin” yerleşmesi için üzerlerine düşeni yapacaklarınıbelirtmiştir. Cumhur İttifakı ile seçime girenMHP, Türkiye genelinde yüzde 11’in üzerinde oy alarakTBMM’de 49 milletvekili ile temsil edilecek. Seçim sonuçlarınailişkin MHP Genel Merkezi’nde basın toplantısıdüzenleyen MHP Genel Başkanı Bahçeli, “Cumhurbaşkanıseçimi ilk turda sonuçlanmış, kriz bekleyenler şaşkınadönmüşlerdir. Milliyetçi Hareket Partisi Sayın Cumhurbaşkanımızınarkasında tavizsiz durmuştur” dedi. Cumhurbaşkanı Hükümet Sisteminin tüm kurum vekurullarıyla yerleşmesi için üzerlerine düşeni yapacaklarınıifade eden MHP Lideri Bahçeli, “Cumhur İttifakımillet aklı, Türkiye’nin teminatı” ifadelerinin altını çizdi.Bahçeli’nin konuşmasında, “Milletimiz hem kilit partihem denge-denetleme görevi vermiştir” sözü üzerindeönemle durulması gereken belirleyici ve yönlendiricibir niteliktedir.Siyasal gözlemciler seçim sonuçlarının, AK Parti-MHP ittifakının seçimlerden sonra da devam etmesinizorunlu kıldığını değerlendirirken MHP LideriBahçeli’nin söz konusu ifadeleri de bunu teyit etmektedir.MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin seçim gecesiCumhurbaşkanı recep Tayyip Erdoğan’ı arayarak ilktebrik eden lider olması da mevcut uyumun ve ittifakındevam edeceğinin bir işareti olarak kabul edilmektedir.İYİ Parti, kurulduktan sonra girdiği Cumhurbaşkanlığıve milletvekilliği seçimlerinin ilk olmasına rağmenİYİ Parti Cumhurbaşkanı adayı Meral Akşener’in yüzde7,29, milletvekilliği seçimlerinde İYİ Parti’nin yüzde 10oranında oy almış olması siyasette başarı göstermiş biryeni aktörü olarak varlığını gösterirken Parti Genel BaşkanıMeral Akşener’in girdiği bu ilk seçimde dikkate değerbir kazanım elde ettiği değerlendirilmektedir.Bu seçimlerin en büyük kaybedeni de sosyal medyaoldu. Sosyal medyaya kalsa Cumhurbaşkanı Erdoğanhezimeti yaşardı. Tam aksi oldu. Muharrem İnce coşkulubir seçim kampanyası yürüttü. Yüzde 30’u aşarakçok önemli bir başarı elde etti. CHP’nin oyları gerilirkenİnce’nin oyu yükseldi. Muharrem İnce Cumhurbaşkanlığıseçimini kaybetti ama CHP’yi kazandı. Çünkü İnceile CHP arasındaki makas iyice açılmış durumda. Bununelbette ki bir siyasi sonucu olacak.Yeni Dönemin İpuçlarıCumhurbaşkanı ve Milletvekili Seçim sonuçlarının,çok önemli siyasi gelişmelere zemin hazırladığıdeğerlendiriliyor. Seçim sonuçlarının açıklanmayabaşlamasıyla meydana gelecek siyasi sonuçların“ayak sesleri” duyulmaya başladı. Öncelikleseçim sonuçları AK Parti-MHP ittifakınınseçimlerden sonra da devam ettirilmesinin zorunlubir gereklilik olduğunu ortaya koydu. MHPGenel Başkanı Devlet Bahçeli’nin seçim gecesiCumhurbaşkanı Erdoğan’ı arayarak ilk tebrikeden parti başkanı olması uyum içinde başarıylasürdürülen Cumhur İttifakının devam edeceğininişareti olarak yorumlandı. Cumhur İttifakıdevam ederken Millet İttifakı son buldu, CHP’deolağanüstü kurultay tartışmaları ve gruplaşmalarbaşladı.Cumhurbaşkanlığının birinci turda kazanılmasınınve AK Parti’nin birinci parti olma konumunukorumasının çok önemli olduğu değerlendirilirkenAK Parti’nin oy oranında ciddi bir azalmaolmasından dolayı parti içinde önlemler alınacağıve gereklerinin yerine getirileceği mesajlarınınverilmesi dikkat çekicidir. Esasen Anayasareferandumu sonrasında “Metal Yorgunluğu”dolayısıyla alınan önlemler böyle bir çağrışımıyapıyor. AK Parti’de oy azalmasının nedenmeydana geldiği, neden böyle bir sonuç çıktığınınaraştırılacağı, Partiyle ilgili sorunların varlığı.Listelerde de yapıldığı ifade edilen hatalar ve diğerlerigibi sorunların giderilmesi gerektiği şeklindekideğerlendirmeler parti içinde yeni gelişmelerinişareti olarak görülüyor. CumhurbaşkanıErdoğan’ın Seçim gecesi konuşma yapmaküzere balkona sadece eşiyle birlikte çıkması ve“Milletimizin sandıkta verdiği mesajı aldık” sözleride bu yönde işaretler vermektedir. Bu mesajınilk gereğinin yeni hükümetin kuruluşundagörüleceği yorumları yapılıyor. CumhurbaşkanıErdoğan’ın AK Parti Kongrenin öne çekilmesiteklifi ve “Partiyle ilgili sorunlar çok önemli. Partiyleilgili sorunları gidermede kongre çok önemliolacak. O nedenle kongre tarihini öne çekelim.Kongrede partimizi yeniden yapılandıralım” sözlerialınacak önlemlerin yönünü belirliyor.Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, yeni yönetimsistemiyle ilgili çalışmaların tamamlanmasınınardından, 24 Haziran seçimlerinde verilenvaatlerin aşamalarını takip edecek. Medyahaberlerine yansıyan değerlendirmelere göreCumhurbaşkanı Erdoğan’ın oluşturacağı “projeekibi” Eylül ayında başlatılacak yerel seçimsüreciyle birlikte vaatlerin gerçekleşme oranını,halkın memnuniyet düzeyini ve gelen önerileriCumhurbaşkanına rapor edecek. CumhurbaşkanıErdoğan, bu kapsamda bakanlıklarve belediyelerin ayrı ayrı yürüteceği projelerigeçmişte 180 günlük eylem planında olduğugibi Beştepe’de oluşturulan Yatırım Ofisi, Yerel Yönetim Politikaları Kurulu, İdari İşlerBaşkanlığı’ndaki ekibiyle izleyecek. Teşkilattanve partiden gelen raporlar daBeştepe’ye iletilecek. Belediyelerin yürüteceğiprojelerin hayata geçme oranınınyerel seçimlerdeki aday tercihinde etkiliolacağı, Kanal İstanbul, üçüncü nükleersantral, Atatürk Havalimanı’nın yerine yapılacakmillet bahçesi projesi, şehir hastaneleri,hızlı tren projeleri ve milli insansızsavaş uçağı gibi projeleri yakından takipedeceği de ifade ediliyor.Yeni Sisteme Geçiş HaftasıCumhurbaşkanlığı HükümetSistemi’ne geçiş için kanun hükmündekararnamelerin (KHK)Cumhurbaşkanınınyemin töreninden sonra hemen gündemegeleceği ve Yeni Sistem için ilk etaptaüç ayrı kararname çıkarılacağı ifade ediliyor.Bunlardan ikisini mevcut hükümet,sonuncusunu ise Cumhurbaşkanı yayımlayacak.Türkiye 1 No’lu Cumhurbaşkanlığıkararnamesiyle tanışacak.Mevcut hükümet, seçimden önceTBMM’den aldığı Yetki Yasası kapsamındaiki KHK çıkartacak. İlk kararnameyleBaşbakanlık ve Bakanlar Kurulu’na yasalardayapılan atıflar kaldırılacak. Atıfların800 ayrı kanunu ilgilendirdiği belirtildi.Başbakan ve Bakanlar Kurulu ifadelerininyer aldığı 5 bin civarında maddeayıklanacak. Başbakana ait tüm yetkiler,Cumhurbaşkanı’na aktarılacak.İkinci kararname, hükümetin aldığı yetkiyasası çerçevesinde tüm bakanlıklarınteşkilat yasaları, mülga olacak şekilde iptaledilecek. Cumhurbaşkanı’nın yeminindenönce çıkarılacak bu KHK’lar nedeniyledevlet işleyişinde bir boşluk olmaması içinyürürlük maddelerinde önlem alınacak. Yürürlükmaddelerinde, yenileri kurulana kadarmevcut sistemin devam edeceği belirtilecek.Cumhurbaşkanı’nın yemin edip görevebaşlamasıyla yeni hükümet kurulmuşolacak ve yetki yasası görevini tamamlayacak.Cumhurbaşkanı tarafından 1 No’lukararname yayınlanacak. Bu kararnameylebakanlıkların kuruluşu gerçekleştirilecek,yeni teşkilat şeması belirlenecek. 16 bakanlığınkuruluşuna ilişkin kararnamelerin yayınlanmasınınhemen ardından da yeni bakanlaratanacak. Bakanların atamasıyla ilgilibir süre sınırı bulunmuyor. Ancak 16 bakanatamasının aynı anda yapılacağı belirtiliyor.Ardından sıra bürokrat atamalarınagelecek.Cumhurbaşkanlığı kaynakları, öncelikleyeni hükümet sisteminin işleyişini sağlayacakana düzenlemelerin yapılacağını,sistemle ilgili diğer uygulamaların kademeliolarak devreye gireceğini bildirdi.Yeni sistemde müsteşarlıklar kaldırılacağıiçin birden fazla bakan yardımcısı atanacak.Müsteşar altı kadrolar korunacak.Müsteşarlık kalktığı için Milli İstihbaratve Savunma Sanayii Müsteşarlıkları ‘Başkanlık’olacak; diğer başkanlıklarla birlikteCumhurbaşkanlığı’na bağlanacak.Halen müsteşardan il müdürlerine kadar1800 kadronun cumhurbaşkanınınonayıyla atandığı, üçlü kararname kalkacağıiçin bu sayının değişeceği, cumhurbaşkanıylagelip-giden kadrolar dışındakiatamaların bakanlara bırakılacağı dilegetiriliyor. Başbakanlığın arşiv ve evraklarıCumhurbaşkanlığı’na gönderilmeye başlandı.Cumhurbaşkanlığı ofislerinin fikir ve üretmek için faaliyet göstereceği,oluşturulan kurulların ise ilgili bakanlıklarlave STK’larla istişare ederek öneri geliştireceğibelirtiliyor.Cumhurbaşkanına Kutlama MesajlarıAvrupa Birliği’nin iki en üst ismindenCumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a,24 Haziran seçimlerinde yeniden seçilmesinedeniyle ortak kutlama yapıldı. AB KonseyiBaşkanı Donald Tusk ve AB KomisyonuBaşkanı Jean Claude Juncker, CumhurbaşkanıErdoğan’ı gönderdikleri mektuplakutladılar. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı “yenidenTürkiye Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanıolarak seçilmesi” vesilesiyle kutlayanTusk ve Juncker’in mektubunda,Türkiye’nin AB adayı bir ülke ve önemli birortak olduğu vurgusuna yer verildi. Kutlamamektubunda, “Güvenlik, göç ve enerjigibi AB-Türkiye ilişkilerinin ortak çıkaralanlarında sizinle yakın şekilde çalışmayısürdürmeyi sabırsızlıkla bekliyoruz”ifadeleri kullanıldı.Cumhurbaşkanlığı kaynaklarındanedinilen bilgiye göre 25.06.2018 günügerçekleşen görüşmede Almanya CumhurbaşkanıFrank Walter Steinmeier, 24Haziran’daki seçim zaferinden dolayı tebrikleriniilettiği Cumhurbaşkanı Erdoğan’abaşarılar diledi. Türkiye-Almanya arasındakiilişkilere ivme kazandırma kararlılıklarınıyineleyen iki lider, bu çerçevede üstdüzey ziyaretlerin önemini de vurguladılar.Cumhurbaşkanlığı kaynaklarındanedinilen bilgiye göre Yunanistan BaşbakanıÇipras, 24 Haziran’daki seçim sonuçlarındandolayı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ıtebrik etti. İki lider, görüşme vesilesiyle,Türkiye-Yunanistan ilişkilerini önümüzdekisüreçte de güçlendirme kararlılıklarınıteyit ettiler.Almanya Başbakanı Merkel, CumhurbaşkanıErdoğan’ı seçimi yeniden kazandığıiçin tebrik etti Almanya BaşbakanıMerkel, seçimi kazanan CumhurbaşkanıErdoğan’ı seçim zaferinden dolayı kutladıve Türkiye ile daha çok partner olmakistediklerini vurguladı.Merkel tebrik mesajında şöyle dedi:“Çok Saygıdeğer Cumhurbaşkanı, yenidenseçilmenizden dolayı sizi kalpten tebrikediyorum. Almanya ve Türkiye’yi birbirinebağlayan uzun yıllara dayalı bir dost luk var. Bizim çok yönlü ikili ilişkilerimizevatandaşlarımız arasındaki yoğun karşılıklıalışveriş ve sıkı beraberlikler damgasınıvuruyor. Yakın ve Ortadoğu’daki dönüşümlerve bunun sonucu yaşanan mültecihareketi bizim ülkelerimizi son dereceetkiliyor. Türkiye bu konuda büyük birsorumluluk gösterdi. Biz demokratik katılımve hukuk devleti düzeninin güçlü olduğuistikrarlı ve çoğulcu bir Türkiye’nindaha çok partneri olmak istiyoruz. Sizinlebirlikte ülkelerimiz arasındaki işbirliğinicanlandırıp derinleştireceğimize seviniyorum.Size önünüzdeki görevleriniz içinbol başarı ve şans diliyorum.”ABD Başkanı Donald Trump, CumhurbaşkanıRecep Tayyip Erdoğan’ı arayarakseçim zaferinden dolayı tebrik etti.ABD Başkanı Trump ve CumhurbaşkanıErdoğan telefon görüşmesine ilişkinyapılan açıklama şöyle: “CumhurbaşkanımızSayın Recep Tayyip Erdoğan ileABD Başkanı Sayın Donald Trump arasındabugün bir telefon görüşmesi gerçekleşmiştir.ABD Başkanı Sayın Trump, 24Haziran’daki seçim zaferinden dolayı SayınCumhurbaşkanımıza tebriklerini vebaşarı dileklerini iletmiştir.İki lider, Türkiye ve ABD arasındakistratejik ortaklığa dikkati çekerek, önümüzdekidönemde başta savunma ve askeriilişkiler olmak üzere ikili işbirliğininher alanda geliştirilmesi hususunda ortakkararlılıklarını teyit etmişlerdir.Görüşmede, Münbiç konusundaki ortakyol haritasının uygulanması ve terörle mücadele konularında birlikte çalışmayadevam edilmesinin önemi devurgulanmıştır. Sayın Cumhurbaşkanımızve ABD Başkanı Sayın Trump,11-12 Temmuz 2018 tarihlerindeBrüksel’de gerçekleştirilecek NATOZirvesi’nde bir araya gelmeyi sabırsızlıklabeklediklerini de ifade etmişlerdir.”Cumhurbaşkanlığı Seçimindensonra ABD’den yapılan ilk açıklamadaBeyaz Saray Sözcüsü Sarah Sanders,ABD Başkanı Donald Trump’ın CumhurbaşkanıRecep Tayyip Erdoğan’ıseçim zaferinden dolayı arayacağınıbildirdi. ABD Dışişleri Bakanlığı iseTürkiye’deki seçim sonuçlarıyla ilgili,“Türk seçmeninin kararına saygı duyuyoruz”açıklamasını yaptı.Beyaz Saray’daki günlük basın brifingindeSanders, gündeme ilişkin değerlendirmelerdebulundu. Sanders,seçim sonuçlarının ardından ABD BaşkanıTrump’ın Cumhurbaşkanı Erdoğanile yapacağı görüşme için hazırlıklarınsürdüğünü belirtti.“Güçlü bağlarımızı bir kez dahavurgulamak için Başkan Trump ile TürkiyeCumhurbaşkanı Erdoğan arasındabir görüşme ayarlamak üzere çalışıyoruz”ifadelerini kullanan Sanders,Türkiye’ye “demokrasisini güçlendirmesiiçin adım atması” ve “ikili ilişkilerdekimeselelerin çözümünde ilerlemeyedevam etmesi” çağrısında bulundu. Dünya BasınındaCumhurbaşkanlığı ve MilletvekiliSeçimleri Manşetlere TaşındıCumhurbaşkanlığı ve Milletvekiliseçim sonuçlarıyla birlikte dünya basınındaCumhurbaşkanı Erdoğan’ın birinciturda yeniden seçildiği manşetleretaşınırken geniş yer aldı.İngiliz basını CumhurbaşkanıErdoğan’ın zaferine geniş yer verdi. İngilizbasınında: ‘Batılılar bu sonuçtanmemnun olacaktır’ haberlerini öne çıkardı.Laura Pitel ve Funja Guler imzalıhaberde Erdoğan’ın “Türkiye demokratikbir devrim gerçekleştiriyor, çıtayımuasır medeniyetler seviyesinin üzerineçıkarıyor” sözlerine yer verildi.Hannah Lucinda Smith imzalı haberde“Macaristan Başbakanı VictorOrban’ın Recep Tayyip Erdoğan’ı tebrikeden ilk AB ülkesi lideri olduğu” belirtildi.İngiltere’de yayınlanan Guardiangazetesi seçim sonuçlarını “Erdoğankendisini başkan ilan etti” manşetiyleduyurdu. Haberde “Erdoğan tekrar seçilmesidurumunda 2028’e kadar iktidardakalabilir” ifadeleri yer aldı.ABD’de yayınlanan New York Times“Erdoğan ve partisi hayati önemtaşıyan seçimde ilk sonuçlara göreönde” başlığını kullandı.Fransız Le Monde gazetesi, “Erdoğan,Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde zaferiniilan etti” manşetini attı. BBC: “Erdoğan bir dönem daha kazandı”.İngiliz BBC televizyonu da internet sayfasındayer verdiği haberini, “Erdoğan birbaşka Cumhurbaşkanlığı dönemini daha kazandı”manşetiyle duyurdu. Haberin içindeise “Cumhurbaşkanı Erdoğan yeni anayasaile yeni büyük gücü elinde tutacak” ifadelerineyer verildi.Amerikan New York Times gazetesi(NYT) “Erdoğan seçim zaferiyle genişletilmişgüçlerin de sahibi oldu” başlığını kullandı.NYT, seçmenin Erdoğan’a kararlı bir galibiyetverdiğini yazdı. Gazete, seçim zaferinin NATOiçindeki işbirliğinde Irak ve Suriye’nin güvenliğindeAvrupa’ya göçmen akışının kontrolündeciddi sonuçları olacağını belirtti.Alman basını da seçimi yakından takipetti. Der Spiegel gazetesi, internet edisyonundaverdiği haberine “Ebedi galip” başlığınıatarak, “Kazanan yine Erdoğan. Türklerbu sonuçla güçlü bir lider istediklerine kararverdi” yazdı.İspanya’nın El Pais gazetesi, Erdoğan’ın,muhalefetin son günlerde artan protestolarıarasında yeniden seçildiğini yazdı. Haberdeseçimlerin, Erdoğan’a güçlü yetkilerle beşyıl daha ülkeyi yönetmesinin yolunu açtığınıbelirtti. BBC: “Erdoğan bir dönem daha kazandı”.İngiliz BBC televizyonu da internet sayfasındayer verdiği haberini, “Erdoğan birbaşka Cumhurbaşkanlığı dönemini daha kazandı”manşetiyle duyurdu. Haberin içindeise “Cumhurbaşkanı Erdoğan yeni anayasaile yeni büyük gücü elinde tutacak” ifadelerineyer verildi.Amerikan New York Times gazetesi(NYT) “Erdoğan seçim zaferiyle genişletilmişgüçlerin de sahibi oldu” başlığını kullandı.NYT, seçmenin Erdoğan’a kararlı bir galibiyetverdiğini yazdı. Gazete, seçim zaferinin NATOiçindeki işbirliğinde Irak ve Suriye’nin güvenliğindeAvrupa’ya göçmen akışının kontrolündeciddi sonuçları olacağını belirtti.Alman basını da seçimi yakından takipetti. Der Spiegel gazetesi, internet edisyonundaverdiği haberine “Ebedi galip” başlığınıatarak, “Kazanan yine Erdoğan. Türklerbu sonuçla güçlü bir lider istediklerine kararverdi” yazdı.İspanya’nın El Pais gazetesi, Erdoğan’ın,muhalefetin son günlerde artan protestolarıarasında yeniden seçildiğini yazdı. Haberdeseçimlerin, Erdoğan’a güçlü yetkilerle beşyıl daha ülkeyi yönetmesinin yolunu açtığınıbelirtti.