Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, bugün Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres ile İstanbul’da bir araya geldi, İkili kameraların karşısına geçti ve ortak basın açıklamasında bulundu. Bakan Akar, Ukrayna’dan sevkiyatları gerçekleştirilen tahıllara dair konuştu. Bakan Akar, bugüne kadar 52 geminin tahıl sevkiyatını sağlamak amacıyla yola çıktığını belirtti ve Tahıl Koordinasyon Merkezi’nin faaliyetlerine devam edeceğini ifade etti. Rusya ve Ukrayna arasında başlayan savaştan dolayı dünya genelinde enerji ve gıda krizine dair risklerin arttığına dikkat çeken Bakan Akar, Ukrayna limanlarında bulunan 25 milyon tondan fazla tahılın güvenli bir şekilde ülkelere sevki için deniz koridoru oluşturulmasının gerekli hale geldiğini kaydetti. Türkiye’nin bu kapsamda Rusya ve Ukrayna ile beraber çözümün sağlanmasına yönelik inisiyatif aldığını belirten Akar, başlangıçta ikili olarak başlayan görüşmelerin daha sonra dörtlü olarak yapıldığını ifade etti. Bakan Akar, Karadeniz’deki tahıl koridorunun faaliyetlerine dair yaptığı bilgilendirmede, “Şu ana kadar Ukrayna limanlarından 656 bin 349 ton tahıl sevkiyatı gerçekleştirilmiştir ve bu rakamın giderek artacağını değerlendiriyoruz.” açıklamasında bulundu. Guterres Teşekkür Etti Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antoino Guterres, Türkye’ye tahıldaki öncü rolü için teşekkür etti. İstanbul’da ve Odessa’da olanların çözümün görünen yüzü olduğunu belirten Guterres, “Burada hükümetin ve özel sektörün iş birliği yapması ve pazarlara ulaştırılması bekleniyor. Daha fazla gübre ürününü Ukrayna ve Rusya’dan çıkarmak çok kritik. Anca böyle fiyatları düşürebiliriz.” diye konuştu. Guterres, Müşterek Koordinasyon Merkezi’ndeki herkesi tebrik ettiğini belirterek, ‘BM’nin arkanızda olduğunu unutmayın.’ ifadelerini kullandı. Ukrayna’nın depolarında, Rusya ile başlayan savaş nedeniyle tonlarca tahıl ihraç edilememişti. Bunun sağlanması için Karadeniz’de bir tahıl koridoru oluşturuldu. Bu koridor için Türkiye’nin arabuluculuğunda, Birleşmiş Milletler, Rusya ve Ukrayna heyetleri anlaşma imzalamıştı. Tahıl koridorundaki son duruma dair bir açıklama da Rusya’dan geldi. Ukrayna’nın güneydoğusunda Zaporijya’nın Rus kontrolündeki bölümünden, günde ihraç edilen tahıl miktarının günde 7.000 tona çıktığı bildirildi. Ukrayna’dan ilk tahıl yüklü gemi yola çıktı. Milli Savunma Bakanlığından (MSB) yapılan açıklamada, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın Bakanlar ve ilgili taraflarla yaptığı görüşmeler ve İstanbul’daki Müşterek Koordinasyon Merkezi’nin yoğun çalışmaları sonucunda tahıl yüklü ilk geminin saat 08.30’da Odesa Limanı’ndan hareket etmesi konusunda mutabık kalındığı belirtildi. Açıklamada, “Razoni isimli gemi Lübnan’n Tripoli Limanı’na gitmek üzere Odessa’dan hareket etmiştir. Geminin 2 Ağustos’ta İstanbul’da olması beklenmektedir. Gemi, İstanbul’da yapılacak denetimi müteakip varış limanına intikaline devam edecektir” bilgisi paylaşıldı. 22 Temmuz 2022’de Türkiye, Rusya Federasyonu, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler arasında imzalanan ‘Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi’ belgesi kapsamında sevkiyat yapacak ilk gemiyi takiben diğer gemilerin de belirlenen koridor ve usuller çerçevesinde intikallerinin planlandığı bildirildi. Ülke basınındaki haberlerde, Kosova’da siren seslerinin duyulduğu ifade edilirken, Kosovalı Sırpların bu sesler üzerine sınırları kapattığı aktarıldı. Kosova Polisi Müdür Yardımcısı Besim Hoti, Kosovalı Sırpların araçlarla sınır geçişlerini kapattığını doğrulayarak, polis güçlerinin de Brnjak ve Jarinje sınır kapılarını kapattığını ifade etti. Bu arada, Kosova polisi ayrıca, bazı yerlerde silah sesleri duyulduğunu belirterek, bunlardan bazılarının polis güçlerine yönelik olduğunu ancak kimsenin yaralanmadığını bildirdi. Ülke basını ise Arnavut kökenli vatandaşlara saldırıda bulunulduğu ve bu saldırılarda araçlarda hasar oluştuğu bilgisini paylaştı. Bu arada, Kosova hükümeti, kimlik kartları ve araç plakaları için yarından itibaren yeni yasanın yürürlüğe gireceğini belirtti. Kosova’da yaşayan Sırplar dahil herkesin Kosova kimlik kartı ve plakasına sahip olması zorunluluğun getirileceğinin bildirilmesi üzerine de Kosova’daki Sırplar bazı şehir yollarını kapattı. Rusya ve Ukrayna askeri yetkililerinin uzun süre sonra İstanbul’da gerçekleştirdikleri ilk yüz yüze toplantıda, küresel gıda bunalımının aşılması için önemli adımlar atıldı. Birleşmiş Milletler (BM) yetkililerinin de katılımıyla gerçekleşen toplantı sonrasında açıklama yapan Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, tarafların koordinasyon merkezi kurulması, gemilerin ortak kontrolü ve seyrüsefer güvenliği konusunda uzlaştıklarını açıkladı. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres ise Reuters’a yaptığı açıklamada anlaşma sağlanmadan önce daha çalışmaların sürmesi gerektiğini vurguladı: New York’ta gazetecilere konuşan Guterres, “Önemli bir adımın atıldığını gördük. Ancak halen tüm tarafların iyi niyetli olduğunu ve üstüne düşeni gerçekleştirdiğini görmemiz gerek” dedi. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy de toplantıda önemli bir ilerlemenin kaydedildiğini dile getirdi. Türkiye’nin hem Rusya hem de Ukrayna ile yürüttüğü yoğun diplomasi ve BM’nin perde arkasında yaptığı çalışmaların sonucu gerçekleşen toplantıda varılan uzlaşıyı Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar kamuoyuna duyurdu. Ukrayna’nın limanlarındaki gemilerde ve silolarında bekleyen milyonlarca ton tahılın Karadeniz’den güvenli şekilde taşınmasına odaklanan toplantının olumlu ve yapıcı bir havada gerçekleştiğini söyleyen Akar, tarafların şu teknik noktalarda uzlaştığını duyurdu: İstanbul’da koordinasyon merkezi Ukrayna tahılının taşınması için üzerinde uzlaşılması beklenen planın askeri, siyasi, ekonomik ve hukuki boyutlarının bulunduğunu öngören Türkiye, uzun soluklu olması beklenen bu operasyonun sorunsuz yaşanması için İstanbul merkezli bir komuta veya kontrol merkezi kurulmasını öneriyordu. Böylece sürecin yürütülmesinde daha merkezi bir rol oynamak istiyordu. Ancak üzerinde uzlaşılan, İstanbul’da “tüm tarafların temsilcilerinin bulunacağı bir koordinasyon merkezinin oluşturulması” oldu. Böylece sürecin kontrolü tam olarak ne Türkiye’nin ne de BM’nin tekelinde olacak. Bu formül, Rusya ve Ukrayna’ya gıda koridorunun işletilmesinin her aşamasında işin içinde olma olanağı vermesi açısından önemli olarak değerlendiriliyor. Merkezin İstanbul’da olması Rusya ve Ukrayna’nın karşı çıkmadığı bir durum. Rusya ve Ukrayna dışişleri bakanlarının Mart ayında Antalya’da gerçekleşen toplantısı dışındaki ikili buluşmaların adresi İstanbul olmuştu. Liman giriş çıkışında ortak kontrol Karadeniz’de güvenli koridor oluşturulmasına ilişkin Nisan ayından bu yana süren görüşmelerde her iki tarafın da önemli güvenlik kaygıları gündeme gelmişti. Bunlardan bir tanesi de Ukrayna’nın başta Odesa olmak üzere limanlarından ayrılacak tahıl yüklü gemiler ve yüklemek için limanlara yanaşacak boş gemilerin kontrolünün nasıl yapılacağına ilişkin idi. Rusya, tahıl yüklemek için Ukrayna’ya dönecek gemilerin silah ve askeri ekipman taşımasının önlenmesi için gemileri kontrol etmek istediğini dile getiriyordu. Ayrıntı vermemesine karşın Akar bu konunun “liman çıkış ve varış noktalarında müşterek kontroller yapılması” yoluyla çözüldüğünü kayda geçirdi. Ukrayna tarafı, gıda koridorunun kullanılması sürecinde Türk Silahlı Kuvvetleri unsurlarının da yer almasından yana olduğunu kaydediyordu. Gemilerin “müşterek” kontrolü için Rusya ve Ukrayna taraflarını buluşturacak ortamı da yine Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) sağlaması bu formülle mümkün olabilecek. Milli Savunma Bakanı Akar, açıklamasında sürecin bundan sonraki aşamasına ilişkin de bilgi verdi. Tarafların sorunun çözülmesi konusunda istekli olduğunu gördüklerini anlatan Akar, süreci BM ile koordineli götüreceklerini kaydetti.