Gut hastalığı, romatizmal bir hastalıktır.Diğer hastalıklardan farklı olarak zaman zamanortaya çıkar. Sıklıkla ayak başparmağındakiiltihapla kendini gösterir. Müzmin bir hastalıkolan gutun, kesin tedavisi yoktur.Erkeklerde kadınlara oranla daha fazla görülür.Yaş ilerledikçe gut görülme riski artar.Gut hastalığı, en çok 40-65 yaş arasında ortayaçıkar. Kadınlarda genelde menopoz dönemindensonra görülür. Gençlerde görülmesi çokdüşük bir ihtimaldir.NedenleriHastalığın nedeni, ürik asit miktarının kandave dokularda artmasıdır. Bu ürik asit miktarınınartmasında bazı faktörler rol oynamaktadır.Vücutta ürik asit üretimi aşırı derecede artmıştırya da ürik asidin böbreklerden atılmasındabir bozukluk vardır.Kronik böbrek iltihabı olanlarda, idrarsöktürücü ilaç kullananlarda, kandaki ürikasit miktarı artar. Bazı hastalıklar, gutun ortayaçıkmasına neden olur. Bunlar; şeker hastalığı,yüksek tansiyon, şişmanlık gibi…Kalıtsal faktörler, (soya çekim) birçok hastalıktaolduğu gibi, gut hastalığında da önemlibir faktördür. Doğuştan gelen bazı hastalıklargut için bir risk faktörüdür.Beslenme tarzı daha önceleri önemli birneden olarak görüldüyse de, günümüzde, bununhastalığa yakalanma riskinde fazla bir artışgösterdiği saptanamamıştır. Fakat alkol vesigara kullanımı guta neden olabilir. Şişmanlıkgut hastalığı riskini arttırmaktadır.BelirtileriGut hastalığı ataklar halinde gelir. İlkatak şiddetlidir. Eklemlerde ağrı ve şişme olur.Özellikle ayak başparmağında görülür. Parmak,çok hassaslaşır, şişme, kızarıklık ve ağrıhissi uyanır. Gece ya da sabaha karşı, uykudanuyandıracak kadar rahatsız edici bir ağrıdır. Ataktan sonra, hastalık, herhangi bir belirti vermedendevam eder. Sadece yapılan testlerle, kandaki ürik asitmiktarının yüksek olduğu saptanır. Bu durum, başka atakgeçirene kadarki, yani iki atak arasındaki, ara dönemdir.Eklemlerde, tuz kristalleri biriktiğinden, hareket kısıtlanmasıgörülür. Ayrıca şekil bozuklukları, eklemlerin göreviniyapamaması gibi durumlar ortaya çıkar. Bu tuz kristalleri,deri altında, avuç içinde, parmak uçlarında da şişliklereneden olur. Bir zararı yoktur. Fakat çok büyük olduğudurumlarda alınması gerekebilir.TanısıÖncelikle uzman bir hekime başvurmalısınız. Sağlıkocakları, bunun için yeterli olmayabilir. Gut hastalığınınolduğunu düşündürecek durum, kanda ürik asit miktarınınyüksek olmasıdır. Yapılan testlerde bu durum saptanır fakatürik asit miktarının yüksek olması, gut hastalığının olduğuanlamına gelmez. Bunun dışında gut tanısı koyduracaközel bir kan testi yoktur.Film çekimi de şişliklerin görülmesini sağlar. Fakatkesin tanısının konması için, eklemlerden alınan sıvıda,ürik asit kristallerinin varlığını tespit etmek gerekir. Bueklem sıvısı, şişmiş ve ağrılı olan eklemden alınır.Tedavi Nasıl Yapılır?Tedavi esas olarak ilaç tedavisi ve diyet alışkanlığındakideğişiklikler olarak sınıflandırılabilir. Hedef ağrınınazaltılması, akut atakta iltihap süresinin kısaltılması,tekrarlayan ataklardan korunma ve eklem hasarındankorunma olarak söylenebilir.İlaç TedavisiGutta kullanılan ilaç tedavisi, bireye göre ve aynı bireydehastalığın seyrine göre ayarlanmaktadır. Gut hastalığıolmayan sadece kan ürik asit düzeyi yüksek (hiperürisemi)hastalarda ek başka bir problem bulunmadığıtakdirde ilaç tedavisine gerek yoktur.İlaç tedavisi şu durumlarda kullanılır:Akut ataklardaki ağrı ve şişmeden korunmak içinağrı kesici iltihap giderici ilaçlar, kortizon veya kolşisinkullanılır.Tekrarlayan ataklardan korunmak için Türkiye’debulunan tek ilaç olan ürikoliz (allopurinol) kullanılır.Tofüs tedavisi veya tofüsten korunmak için ürikoliz(allopurinol) kullanılır.Böbreklerde ürik asit taşı (ürat taşı) oluşumunu engellemekiçin ürikoliz (allopurinol)Bu ilaçların tümü güçlü ilaçlar olup, bu ilaçları niçinaldığınızı, yan etkilerini ve bir problemle karşılaştığınızdane yapacağınızı bilmeniz gerekir.Bu ilaçların kullanımında diğer öneriler ise şunlardır:Tedavi esnasında doktorunuzun önerilerine uyunuz.İlaçları çift dozlarda kullanmayınız.Siz sadece tek bir ilaca bağımlı olabilirken bazı hastalariçin birden fazla ilacın birlikte kullanılması gerekebilir.Diyet Diyet ve gut hakkında şunlar bilinmelidir:Obesite yani aşırı şişmanlık kan ürik asitdüzeyini yükseltir. Eğer yüksek kilolu isenizdoktorunuzla kilo vermek için görüşünüz.Beslenmenizde sınırlı olunuz. Aşırı miktardaproteinden zengin beslenme kan ürikasit düzeyini artıracaktır. Ürik asit miktarınıyükseltecek besinler için doktorunuzla görüşünüz.Kırmızı etin aşırı tüketimi azaltılmalıdır.Çay ve kahve kullanabilirsiniz. Alkolkullanmayınız. Fazla miktarda alkol alımıkan ürik asit düzeyini ve gut atakları sıklığınıartıracaktır.Bol sıvı alınız. Az sıvı alımı böbreklerinizdeürik asit kristallerinizin birikimine nedenolacaktır.Şu Besinler Ürik Asit Düzeyini ArtırabilirKırmızı et, beyin, böbrek, et suyu, sardalya,hamsi, karaciğer.Gut hastalığında aşırı kırmızı et tüketilmemesidışında özel bir diyet yoktur. Kişiher türlü besini aşırıya kaçmadan tüketebilir.Sadece tofüslü gut hastalığında diyetisyeninsize verdiği diyeti uygulamalısınızGut Hastalığı Riskini Azaltmak için;Kabuklu deniz ürünleri yenmemeli, Alkol,früktoz alımı sınırlandırılmalıdır.Cerrahi müdahale, gut tedavisinde nadirenkullanılır. Büyük tofüslerin varlığındaözellikle enfeksiyon varsa, eklem içi tofüslerininvarlığında veya tofüslerin vücuduntehlikeli bölgelerinde ortaya çıkması durumlarındacerrahi tedavi uygulanabilir. Tofüslerbeyin dışında tüm vücutta ortaya çıkabilmektedir.Gut erkeklerde ve yaşlı kadınlardasık görülen bir eklem hastalığıdır. Hastalıkile karşılaşma dünya genelinde artış göstermektedir.Hastalığın nedeni kanda ve vücutsıvılarında ürat iyonlarının aşırı artmasıdır.Yani protein (pürin) metabolizmasınınson ürünü olan ürik asit seviyesinin aşırı artmasıylaoluşur. Bundan dolayı zengin hastalığıolarak da bilinmektedir. Normal şartlardakanda ürik asit miktarının 6.8 mg/dl üzerindeolması aşırı yükseklik olarak kabuledilmektedir.Gut hastalığı gelişmesi için ürik asityüksekliği gerekli olmakla birlikte, ürik asitseviyeleri yüksek olanların tamamında guthastalığı oluşmamaktadır, az bir kısmındaoluşmaktadır (%15-%25). Kanda ürik asitseviyesi yükseldikçe gut hastalığı olma ihtimalide yükselmektedir.Gut hastalığı bacak eklemlerinde ataklarlaseyreden bir ya da birkaç eklemi tutan,ilerleyici bir hastalıktır. Yıllar içerisinde kronikleşerek,eklemin fonksiyon kaybına nedenolabilir. Ürik asit yumuşak dokuda veböbreklerde de birikerek, sellülit oluşumuna,böbrek taşı oluşmasına ve böbrek hastalığınaneden olmaktadır.Hastalığın görülme sıklığının artmasında; İnsan ömrünün uzaması,Hipertansiyon,Metabolik sendrom ve obezite,Bazı ilaçlar (düşük doz asetilsalisilikasit ve tiyazid diüretiklerin sık kullanımı),Tatlandırıcı olarak yüksek fruktozlumısır şurubunun fazla kullanımı,Diyet eğilimi değişiklikleri,Son dönem böbrek yetmezliği hastaları,Organ nakli hastaları etkili nedenlerarasında gösterilmektedir.Erkekler kadınlara göre 3-6 kat dahafazla Gut hastalığına yakalanmaktadır. Vücutta oluşan ürik asidin üçte ikisiböbreklerden, üçte biri ise barsaklardanatılmaktadır. Gut hastalarında %90 oranındaböbreklerden ürik asit atılımı azalmıştır.Gut hastalarının %10’unun nedeni,fazla ürik asit üretimi ya da hem fazlaüretim hem de böbreklerden atılımınazalmasının birlikte olmasıdır.Böbreklerden atılımda azalmanınnedenleri;Genetik faktörler (Primer hiperürisemi),Böbrek hastalıkları,Endofon organik asit birikimi, Bazı ilaçlar olabilir.Bazı ilaçlar ise böbreklerden ürik asitatılımını arttırmaktadır.Ürik ait oluşumunun artmasının nedenleriise;Bazı enzim eksikliğiyle oluşan hastalıklar,Bazı kan hastalıkları,Kan yıkımının artırdığı durumlar,Obezite,Sedef hastalığı,Bazı ilaçlar,Alkol,Kırmızı et, sakatat, kabuklu deniz hayvanı,Fruktoz.Gut hastalığının seyri 3 aşamalıdır; 1) Asemptomatik Hiper Ürisemi: Kandaürik asit yüksek ama hastalığın oluşmadığıdönemdir.2) Akut İntermittan Gut: İlk Gut hastalığıatağının oluştuğu, 5-8 günlük ataklarıntekrarladığı dönem.3) Kronik İlerlemiş GutSemptomların, hastalığın olmadığı fakatürik asit yüksekliğinin olduğu birincidönem sessizce yıllarca sürebilir, her ürikasit seviyesi yüksek olan kişide Gut hastalığıoluşmaz. İlk atak ürik asit yüksekliğinden yıllar sonraerkeklerde 40-50 yaşlarında, kadınlarda isemenopozdan sonra oluşmaktadır. Klasik Guthastalığı genellikle bir veya bazen iki eklemdehızla gelişen ısı artışı, şişlik, kızarıklık ve aşırıağrı ile karakterizedir. En sık tutulan eklem,ayakta 1. parmak eklemidir. (podagra olarakadlandırılır). Bunu ayak bileği ve diz eklemleriizler. Yıllar sonra el bileği, dirsek ve el parmakeklemleri de tutulabilir. Bazen ateş, titreme vehalsizlik eklem bulgularıyla birlikte gözlenebilir.Bu gut atağını travmalar, cerrahi işlemler,açlık, yüksek proteinli içeceklerin aşırı tüketimi,serum, ürik asit seviyesinin etkileyen ilaçlartetikleyebilir.Cilt altında ürik asit birikimiyle oluşan küçükşişliklere tofüs denir. Bunlar Gut hastalığının ilerlediğinin göstergesidir. Tofüsler en çokparmaklarda, el bileklerinde, kulaklarda, dizlerde,kollarda görülür.Gut hastalığının tedavisinde;Diyet ve kilo verilmesi, sıvı alımının arttırılması,Yüksek protein (pürin) içeren yiyeceklerdenkaçınılması,Alkol alımının azaltılması,Ürik asit seviyesinin düşürülmesi veİlaçlar önerilmektedir.