Umut Vakfı’nın yerel ve ulusal medyayı günü gününe izleyerek oluşturduğu 2020 yılı istatistiklerine göre; Türkiye genelinde 3 bin 682 silahlı olay basına yansıdı. Bu silahlı olayların 3 bin 128’inde ateşli silahlar (bin 303’ü tüfek, bin 825’i tabanca), 554’ünde ise kesici ve delici aletin kullanıldığı görüldü. 2020 yılında basına yansıyan 3 bin 682 silahlı şiddet olayında; 2 bin 040 kişi öldü, 3 bin 688 kişi de yaralandı. Son 5 yılda, silahlı şiddet yüzde 69 arttı. En çok artış yüzde 90’la İç Anadolu Bölgesi’nde yaşandı. 2020 yılı raporunda; 2015 yılıyla kıyaslandığında son beş yılda, yani 2020 yılında silahlı şiddetin yüzde 69 arttığı dikkat çekiyor. 2015-2020 kıyaslamasında bazı bölgelerde de ciddi artışlar dikkat çekerken bazı bölgelerde ise olay sayılarında azalma görülüyor. En çok artışın yüzde 90’la İç Anadolu Bölgesinde yaşandığı görülürken son 5 yılda Marmara’da yüzde 75, Ege’de yüzde 71 artış dikkat çekiyor. Raporda, Marmara Bölgesi’nin 2020’de de, Türkiye genelinde en çok suçun işlendiği bölge olduğu kaydedildi. Toplam 958 olayın basına yansıdığı bölgede; 205 kişinin öldüğü, 478 kişinin yaralandığı 441 şiddet olayının basına yansıdığı İstanbul birinci sırada. İstanbul’dan sonra en çok olayın yaşandığı ikinci il; 153 olayla Bursa. Kocaeli 123 olayla ikinci sırada, Sakarya ise 106 olayla dördüncü sırada geliyor. Onları; 44 olayla Tekirdağ, 41 olayla Balıkesir, 17 olayla Edirne, 12 olayla Kırklareli, 10 olayla Bilecik, sekiz olayla Çanakkale ve üç olayla Yalova izledi. Koronavirüs de Şiddeti Durduramadı Koronavirüs salgını ve karantina gölgesinde geçen 2020’de yaşanan 3 bin 682 silahlı şiddetin yüzde 85’i ateşli silahlarla işlendi. Bireysel silahlanma ve bireysel şiddete karşı mücadele eden Umut Vakfı’nın 2020 yılına ait silahlı şiddetle ilgili hazırladığı “Türkiye Silahlı Şiddet Haritası” raporuna göre 2020 yılında basına yansıyan 3 bin 682 silahlı şiddet olayında; 2 bin 40 kişi öldü, 3 bin 688 kişi de yaralandı. Bu silahlı olayların bin 303’ü tüfek, bin 825’i tabanca olmak üzere 3 bin 128’inde ateşli silahlar, 554’ünde ise kesici ve delici aletler kullanıldı. Karantina, sokağa çıkma yasaklarının yaşandığı 2020’de silahlı şiddet bir önceki yıla göre arttı. Umut Vakfı’nın hazırladığı raporda şu hususlar dikkat çekti: “Önce aylarca, sonra da zaman zaman evlerde kapalı kaldığımız 2020 yılında da, üzülerek belirtiyoruz ki, silahlı şiddet bir önceki yılı aratmadı. 2020 yılında, dünya genelini sarsan virüs nedeniyle yılın önemli bir bölümünü evlerde geçirdiğimiz için ‘silahlı şiddet’ azalır, diye düşündük. Ancak her şeye rağmen bu çalışmamızı aksatmadık. Ve günü gününe yerel ve ulusal medyada yaptığımız taramanın sonuçları; 2020’de de şiddetin azalması şöyle dursun, 3 bin 623 olayın gerçekleştiği 2019’a göre geçen yıl 59 olayın daha fazla yaşandığını ortaya koydu. Bu rakamlar; pandemiye, sokağa çıkma yasaklarına rağmen şiddetin durmadığını, silahlı şiddetin arttığını ortaya koyarken bir kez daha ülkemizdeki bireysel silahlanmayı da gözler önüne seriyor.” Umut Vakfı, raporun sonuç bölümünde bireysel silahlanmanın önlenmesi çağrısında bulundu: “Silaha karşı çıkmak şiddeti önler. Bireysel silahlanmayı önleyici yasal düzenlemeler yapın. Cezasızlığın önüne geçin. Şehir eşkıyalarının düğün, asker eğlencesi ve kutlamalarda silah kullanılmasını önleyin. Bu şehir eşkıyalarının eylemleri sonucu adam öldürüp, yaraladıktan hemen sonra salıverilmesinin, elini kolunu sallayarak dolaşmasının, mağdurların daha da mağdur olmasının önüne geçin. Adalet ve hukuku üstün kılın. Her bireyin evde, okulda, trafikte, kısacası tüm yaşam alanlarında ‘huzur ve güven’ içinde yaşamasını sağlayın.” Bölgelere Göre Şiddetin Haritası Umut Vakfı 2015 yılından bu yana basına yansıyan haberler bazında istatistiki çalışmalar yapıyor ve ülkemizde yaşanan “Silahlı Şiddetin Haritası”nı oluşturuyor. Vakfın 2020 yılı raporunda yapılan kıyaslamya göre 2015-2020 beş yıllık dönemde silahlı şiddetin yüzde 69 arttığı dikkat çekiyor. 2015-2020 kıyaslamasında bazı bölgelerde de ciddi artışlar dikkat çekerken bazı bölgelerde ise olay sayılarında azalmalar görülüyor. En çok artışın yüzde 90 oranıyla İç Anadolu Bölgesi’nde yaşandığı görülürken son beş yılda Marmara Bölgesi’nde yüzde 75, Ege Bölgesinde yüzde 71 oranındaki artış dikkat çekiyor. Marmara Bölgesi Büyük nüfus yoğunluğuna sahip Marmara Bölgesi 2020’de de, Türkiye genelinde en çok suçun işlendiği bölge oldu. Toplam 958 olayın basına yansıdığı bölgede; 205 kişinin öldüğü, 478 kişinin yaralandığı; 441 şiddet olayının basına yansıdığı İstanbul birinci sırada yer aldı. İstanbul’dan sonra en çok olayın yaşandığı ikinci il; 153 olayla Bursa. Kocaeli 123 olayla ikinci sırada, Sakarya ise 106 olayla dördüncü sırada geliyor. Bu illeri 44 olayla Tekirdağ, 41 olayla Balıkesir, 17 olayla Edirne, 12 olayla Kırklareli, 10 olayla Bilecik, 8 olayla Çanakkale ve 3 olayla Yalova izliyor. İç Anadolu Bölgesi İç Anadolu Bölgesi’nde şiddet olaylarında 2015’e göre ciddi bir sıçrama görülüyor. 2015 yılında bölgeler bazında alttan üçüncü sırada bulunan İç Anadolu Bölgesi 2020 yılında yaşanan şiddet olaylarıyla Marmara’dan sonra en çok şiddetin yaşandığı bölge oldu. 2015 yılında 283 silahlı şiddetin basına yansıdığı İç Anadolu Bölgesi’nde 2020 yılında 539 olay basına yansıdı. Yani bölgede silahlı şiddet yüzde 90 oranında arttı. Bölgede illerinden Konya’dan 139, Ankara’dan 119, Kayseri’den 70, Aksaray’dan 53, Eskişehir’den 35, Niğde ve Karaman’dan 31’er, Sivas’tan 18, Nevşehir’den 15, Kırıkkale’den 13, Çankırı’dan 7, Kırşehir ve Yozgat’tan da 4’er olay basına yansıdı. Ege Bölgesi Ege Bölgesi’nde şiddet olaylarında belirtilen beş yıllık dönemdeki artış oranı ise yüzde 71. Geçen yıl İzmir’de 173 olay yaşanırken, Aydın 96 olayla ikinci, Manisa 64 olayla üçüncü sırada yer aldı. Bölgede diğer illerde ise durum şöyle: Denizli 58, Muğla 43, Afyon 38, Kütahya 36, Uşak 18. Akdeniz Bölgesi Akdeniz Bölgesi’nde geçen yıl 513 silahlı şiddet olayı basına yansıdı. Bu bölgede 2019 yılında Antalya en çok olayın yaşandığı kent olmuştu. Ancak bu yıl Adana 182 olayla birinci sırada yer aldı. Antalya 2020 yılında 137 silahlı şiddet olayıyla Adana’yı izliyor. Bu bölgede Kahramanmaraş’ta da şiddet olaylarında 2020’de ciddi artış gözlendi. Kentte 61 silahlı şiddet basına yansırken bu ilimizi 53 olayla Mersin, 27 olayla Hatay ve 26 olayla Osmaniye izliyor. Bu illerde de olay sayılarında bir önceki yıla göre artışlar dikkat çekiyor. Bölgede Isparta’da 15, Burdur’da da 12 olay yaşandı. Karadeniz Bölgesi Silahlı şiddette bölgenin en çok olayın yaşandığı il Samsun oldu. Sokağa çıkma yasaklarına rağmen Samsun’da 187 olay basına yansıdı. Ancak bölgede bazı kentlerde olay sayılarının düştüğü görülürken daha önce az olayların yaşandığı bazı kentlerde ise 2020 yılında olay sayılarının artması dikkat çekti. Örneğin Çorum, Zonguldak, Ordu, Gümüşhane illeri olduğu belirtilirken bu durumun önceki yıllarda basına bilgilerin tam olarak yansımadığı için mi az görüldüğü konusunda bir açıklık bulunmuyor. Karadeniz bölgesinde son beş yılda yüzde 62 oranında artış dikkat çekerken 2020’de iller bazında yaşanan olay sayıları şöyle: “Çorum 62, Zonguldak 48, Trabzon 36, Ordu 31, Düzce 27, Kastamonu 24, Tokat 15, Rize 15, Sinop 11, Giresun 10, Karabük 9, Gümüşhane 8, Bartın 6, Amasya 4, Bolu 3, Bayburt 2, Artvin 1. Güneydoğu Anadolu Bu bölgede kavgalar bazen meydan savaşına döndüğü için her ne kadar olay sayısı az gibi görünse de olaylarda mağdur sayısında artış dikkat çekicidir. Bölgede 2020 yılında toplamda 433 olay meydana gelirken bu olaylarda 261 kişi öldü, bir kısmı ağır 668 kişi de hastanelere kaldırıldı. Yaralılardan ne kadarı kurtuldu, ne kadarı vefat ettiği bilgisine ulaşılması mümkün olmadı. Bölgede 55 ölümlü, 204 yaralamalı 99 olayla Diyarbakır birinci, 59 ölümlü, 215 yaralamalı 92 olayla Şanlıurfa ikinci, 57 ölümlü, 81 yaralamalı 86 olayla da Gaziantep üçüncü en çok olayın yaşandığı iller oldu. Doğu Anadolu Bölgesi Bölgede; Malatya’da 87, Elazığ’da 28, Kars’ta 22, Van’da 17, Erzurum ve Iğdır’da 12’şer, Ağrı’da 10, Erzincan’da 7, Hakkari’de ve Tunceli’de 4’er, Bitlis, Muş ve Ardahan’da 3’er, Bingöl’de 2 olay yaşandı. Bu rakamlar, Covid-19 pandemi koşullarında sokağa çıkma yasaklarına rağmen şiddetin durmadığını, silahlı şiddetin arttığını ortaya koyarken bir kez daha ülkemizdeki bireysel silahlanmayı gözler önüne sermekte ve bireysel silahlanmayı önleyecek yeni önlemlerin alınması gereğini de göstermektedir. İlk On’a Giren İller En çok cinayet olayının işlendiği ilk 10 il ise şöyle: İstanbul 225, Adana 118, İzmir 111, Samsun 106, Bursa 97, Antalya 96, Kocaeli 89, Gaziantep 87, Konya 67, Ankara 66. Ölüm ve yaralanma sayılarına bakıldığında ise cinayet haritasında ilk 10’a giren iller şunlar: “İstanbul 225 ölü, 108 yaralı, İzmir 98 ölü, 78 yaralı, Adana 98 ölü, 59 yaralı, Gaziantep 93 ölü, 42 yaralı, Bursa 82 ölü, 88 yaralı, Antalya 81 ölü, 59 yaralı, Ankara 67 ölü, 42 yaralı, Kocaeli 63 ölü, 45 yaralı, Samsun (51 ölü, 89 yaralı, Mersin 51 ölü, 16 yaralı. Artvin En Sakin Şehir Şiddet haritasına göre Karadeniz bölgesinde Samsun 187 şiddet olayıyla ilk sırada yer alırken, Ordu, Çorum, Zonguldak’ta önceki yıllara göre şiddet olaylarında artış yaşandı. Türkiye’nin en “sakin” şehri Artvin oldu. 2020’de Artvin’de sadece silahlı şiddet olayı kamuoyuna yansıdı. Bireysel silahlanmadaki artış bakımından 178 ülke arasında 14. ülke durumunda olan Türkiye’de silahlı olayların savcılıklara, mahkemelere, adli tıp kurumlarına yansıması ise yüksek boyutlarda. 2015’in resmi verileri henüz hazır değil, savcılıklara gelen toplam dosya sayısı 2014 yılında, 2005’e göre yüzde 61.9 artışla toplam 7 milyona yükselmiş bulunuyor. 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar Hakkındaki Kanun ile ilgili olarak mahkemelere gelen dosya sayısı ise 65 bin 883. Adli Tıp Kurumu Şubelerine intikal eden yaralama sayısı, 16 bin 872’si kesici, delici aletlerle, 6 bin 168’i ateşli silahlarla olmak üzere toplam 23 bin 040. Adli Tıp Kurumu, 2014 yılı içerisinde 2 bin 218’i ateşli silahlarla, 387’si de kesici, delici, ezici aletlerle olmak üzere 2 bin 605 öldürme olayını inceledi. Ruhsatsız Av Tüfeği Sahibi Olmanın Cezası 944 TL Vakfın çalışmasına göre 2020’de yaşanan şiddet olaylarının 1.303’ü tüfek, 1.825’i tabanca, 554’ü ise kesici ve delici aletlerle işlendi. Tüfeklerle işlenen suçlar bu olayların yüzde 41,65’ini, tabancalarla işlenen suçlar da yüzde 58.35’ini oluşturdu. Ucuza ve kaçak olarak da alınabilen pompalı tüfek ve av tüfeği gibi silahlarla işlenen suçların boyutuna dikkat çeken Umut Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Timur Demirbaş, ruhsatsız av tüfeği sahibi olmanın yalnızca 944 TL idari para cezası bulunduğunu söyledi. Demirbaş, bunun idari suç niteliğinden çıkartılarak bıçak ve ruhsatsız tabanca taşımaya hapis cezası getiren 6136 Sayılı Kanun’a benzer şekilde cezalandırılması gerektiğini belirtti. Yasal Düzenlemeler Olumlu Ama Yeterli Değil 2020 yılında bu tür silahların edinilmesiyle ilgili kanunlarda yapılan değişikliklerin olumlu olduğunu ifade eden Demirbaş, izinsiz üretim yapanlara beş yıla kadar, yasadışı satışını yapanlara üç yıla kadar hapis cezası getirildiğini söyledi. Ancak Demirbaş, ruhsatsız tüfek sahibi olanlara uygulanan yaptırımların halen yeterince caydırıcı olmadığı görüşünde. Demirbaş, “2521 Sayılı Kanun’un 13’üncü maddesinde yalnızca idari para cezası öngörüldüğü için bu silahlar kasten öldürmeden yağmaya kadar birçok suçta rahatlıkla kullanılabiliyor. Nasıl 6136 Sayılı Kanun’da tabanca gibi ruhsatsız silahları taşımanın cezası 3 yıla kadar varan hapis, silah veya mermilerin sayı veya nitelik bakımından otomatik tabanca gibi vahim olması halinde ise 8 yıla hapisse, daha öldürücü güce sahip olduğu halde namlu içinde yiv ve set bulunmadığından bu kanun kapsamında değerlendirilmeyen ruhsatsız av tüfekleri için de yapılacak düzenleme ile hapis cezası getirilmeli. Ayrıca yeni yasal düzenlemelere karşın özellikle sosyal medya üzerinden kaçak satış yapılmasına yönelik sıkı denetimler olmalı” diye konuştu. Bireysel silahlanmanın önlenmesinin suçluluğun önüne geçilmesinde hayati önemde olduğuna vurgu yapan Demirbaş, “Sokaklarda yaşanan çatışmalara, düğünlerde, asker uğurlamalarında rastgele ateşlenen ve çoğunluğu internetten bile basitçe satın alınabilen ruhsatsız silahlarla işlenen cinayetlere tanık oluyoruz. Pek çok masum insan bu nedenle ne yazık ki yaşama veda ediyor. Silah Taşıma Ruhsatını Sadece Belirli Meslekler Alabiliyor Türkiye’de yasal yollarla silah edinmek için belirli şartlar sağlanmak zorunda. Silah taşıma ruhsatını sadece belirli mesleklere sahip vatandaşlar alabilirken, silah bulundurabileceğine dair Sağlık Kurulu raporu bulunan ve adli sicil kaydı temiz olan 21 yaşının üstündeki her vatandaş, 2021 yılında 2 bin 434 TL harç ödeyerek yanında taşımadan, yalnızca ev veya işyerinde bulundurmak şartıyla silah ruhsatına sahip olabiliyor. Bu ruhsatın da beş yılda bir yenilenmesi gerekiyor. Silah satışları devlet kontrolünde Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu’nun (MKEK) satış bürolarından yapılabiliyor. Dedeman ve Önal ailelerinin kuruluşunda öncülük yaptığı vakıf, Atatürk’ün “Yurtta Sulh, Cihanda Sulh” anlayışından yola çıkarak, uyuşmazlıkların çözülmesinde barışçı yolları seçmeyi tercih etmeyi; bu bağlamda uzlaşma ve barışı sürdürme ve geliştirme becerilerini bireylere öğretip benimsetme amacını güdüyor. Bireysel silahlanma ve bireysel şiddete karşı mücadele eden ve 1993 yılında kurulan Umut Vakfı, 2015 yılından beri her yıl “Türkiye’nin silahlı şiddet haritası” çalışmasını rapor halinde kamuoyuyla paylaşıyor. Vakıf, raporu hazırlarken Türkiye genelinde yayımlanan yerel ve ulusal basında çıkan şiddet haberlerini günü gününe tarıyor ve şiddetin istatistiklerini tutuyor.