Türkiye-ABD ilişkilerinde sorunlar yumağınıngiderek büyüdüğü, ilişkilerdekigerginliklerin ağır bir krizin alt yapısını döşediğiya da ABD’de bir tür siyasal iktidarmücadelesinin belli taraftarlarınca bir propramçerçevesinde oluşturulan kriz koşullarınınhazırlandığı bir sürecin yaşandığı zamandiliminde Cumhurbaşkanı Recep TayyipErdoğan kritik tarihi ABD Resmi Ziyaretini13 Kasım 2019 tarihinde gerçekleştirdi.Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABDziyaretini ve Başkan Trump ile görüşmesini“kritik” olarak değerlendirmeyeyol açan sorunlar dizisinin oluşmuşolmasıdır. Her şeyden önce son aylarınen önemli sorunlarından biri ABD’ninbölücü terör örgütü PKK’nın Suriyekolu YDP’ye sağladığı olağanüstü onbinlece TIR dolusu geliştirilmiş ağırsilahların da bulunduğu askeri, istihbaratve lojistik desteğin yaratığı sorunlardikkat çekicidir. Bu gerçek Türkiyeaçısından bir güvenlik ve beka tehditiyaratıyor.ABD’nin güçlü ve vazgeçilemezbir NATO üyesi ve müttefiki olanTürkiye’ye karşı izlediği tutumun sürdürüldüğübir ortamda Türkiye’nin kaçınılmazolarak başlattığı ve haklı nedenleredayalı Barış Pınarı Harekâtı’nakarşılık ortaya konan ambargo ve benzeritehditler ortamı daha da gerdi. BuTRUMP:“Erdoğan, Türkiye Halkıİçin Muhteşem Bir İşYapıyor”GündemSiyaset Aralık 2019 4arada yaşanan S-400 ve F35 sorunu gerginliğindozunu ve şiddetini yükseltti.Böyle bir ortamda 1915 olaylarının sözde“soykırım” olarak tanınmasını öngörenkarar tasarısının ABD TemsilcilerMeclisi Kurallar Komitesi’nden geçmesitansiyonu daha da yükselten bir gelişmeoldu. Temsilciler Meclisi’nde oylanantasarı, 1915 olaylarını “soykırım”olarak resmen tanınmasını ve anılmasınıöngörüyor. Tasarı ayrıca olayların“soykırım” olarak okullarda okutulmasınında teşvik edilmesini ve inkâr edilmesininönüne geçilmesini de öngörüyor.Tasarının Temsilciler Meclisi GenelKurulu’nda oylanarak kabul edilmesiyaratılmış olan olumsuzluğu daha çokartıran bir unsur oldu.ABD Temsilciler Meclisi’nin oyladığıiki skandal yasa tasarısı sonrasındaAnkara’da sıcak gelişmeler yaşandı.Dışişleri Bakanlığı, göreve kısa bir süreönce başlayan ABD’nin Ankara BüyükelçisiDavid Satterfield’ın DışişlerİBakanlığı’na çağırdı.Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu,“ABD’ye nota verdik” açıklamasınıyaptı. Dışişleri Bakanlığı gelişmeyi,“ABD Temsilciler Meclisince 1915Olayları ile ilgili alınmış olan tarihi vehukuki dayanaktan yoksun karar ve BarışPınarı Harekâtı ile bağlantılı olarakülkemize yaptırımlar uygulanmasınıöngören yasa tasarısı ile ilgili olarakABD’nin Ankara Büyükelçisi DavidSatterfield Dışişleri Bakanlığına çağrılmıştır”şeklinde duyurdu. ABD’ninTürkiye karşıtı peş peşe aldığı kararıAnkara çok sert bir dille eleştirdi.Hatırlanacağı üzere ABD TemsilcilerMeclisi’ne benzer bir karar tasarısının2010 yılında da getirilmesine Türkiyebüyük tepki göstermişti. O dönemdeABD’deki Türk Büyükelçi geri çekilmiş,böyle bir tasarının Türkiye açısından“kabul edilemez” olduğu değişikyollarla ifade edilmişti. Tasarı, o dönemABD’de görevde olan Başkan BarackObama yönetiminin devreye girmesiyle,kadük olmuştu.Bu arada “Mazlum Kobani” kodadlı terörist başının Beyaz Saray’a davetedilmesi, Türkiye-ABD ilişkilerindekisorun yumağına eklendi. İletişimBaşkanı Fahrettin Altun, “Mazlum teröristelebaşı Kobani” kod adlı FerhatAbdi Şahin’i ABD’ye davet edenlerin,ABD-Türkiye ilişkilerine zarar vermeninyanı sıra ABD yasalarına göre desuç işlediklerini ifade etti.ABD’li Demokrat Vekil Steve Cohen,Temsilciler Meclisi’nde 1915 olaylarınailişkin Ermeni iddialarını içerenkarar tasarısının oylamasında kullandığı‘evet’ oyuna ilişkin yaptığı açıklamaile tasarının “siyasi nedenlerle kabuledildiğini” itiraf etti. Cohen: “Ermenitasarısına hep karşı çıktım ama buhafta tasarı lehine oy kullandım. ÇünküTürkiye ABD’ye saygı duymuyor gibiduruyordu” dedi. Türkiye’nin Suriye’dedüzenlediği Barış Pınarı Harekatı’nınkararını etkilediğini belirten Cohen,“Kongre’nin modunun değiştiğini söyleyebilirim.Ermeni tasarısı için geçen yıldan önce asla 218 oy sayısı yakalanmamıştı”değerlendirmesindebulundu.ABD Temsilciler Meclisi, 29Ekim’de, Barış Pınarı Harekâtı ilebağlantılı olarak Türkiye’ye yaptırımlaruygulanmasını öngören yasatasarısı ile 1915 olaylarına ilişkinErmeni iddialarını içeren kararı kabuletmişti. Dışişleri Bakanlığındanyapılan yazılı açıklamada, ABDTemsilciler Meclisince kabul edilensözde “Ermeni soykırımı” kararınınreddedildiği, “iç politika Saikleriylealınmış olan kararın tarihi ve hukukidayanağı bulunmadığı” vurgulandı.Dışişleri Bakanlığı açıklamasındaBarış Pınarı Harekatı’yla bağlantılıolarak Türkiye’ye yönelik yaptırımlaruygulanmasını öngören yasatasarısının ABD Temsilciler Meclisincekabul edilmesi de şiddetle kınandıCumhurbaşkanı Erdoğan’ınABD ziyareti öncesinde ABD TemsilcilerMeclisi’nin Demokrat veCumhuriyetçi üyelerinin, BaşkanDonald Trump’a yazdıkları bir mektuptaTürkiye Cumhurbaşkanı RecepTayyip Erdoğan’ın Washingtonziyaretine karşı çıktılar. İkisi Cumhuriyetçi,15’i Demokrat, 17 TemsilcilerMeclisi üyesinin imzaladığımektupta Trump’a “Mevcut koşullar gözönünde bulundurulduğunda, Erdoğan’ınABD’yi ziyaret etmesi son derece uygunsuzbir gelişmedir. Bu davet geri çekilmeli”şeklindeki çağrısı, diplomasi gözlemcilerinegöre iki ülke arasındaki gerginliğinulaştığı boyutu göstermesi açısındanönem taşıyor. Bu önemi mektubuniçeriği daha da artırıyor. TemsilcilerMeclisi Dış İlişkiler Komisyonu BaşkanıDemokrat Eliot Engel’in öncülük ettiğimektupta Türkiye’nin Suriye’nin kuzeydoğusunayönelik olarak düzenlediğiaskeri harekâtın ABD ulusal güvenliğiaçısından ‘felaket niteliğinde sonuçlar’doğurduğu ve NATO içerisinde derinçatlakların oluşmasına neden olduğuifade edilmiştir.Kritik ABD ziyareti öncesinde ABDmerkezli düşünce kuruluşu Stratfor,Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Washingtontemasları öncesinde bir analiz hazırladı.Jeff Bezos’un da hissedarı olduğu BusinessInsider’a yansıyan analizde, CumhurbaşkanıErdoğan’ın bir B Planı olduğuifadesi kullanıldı.Son dönemde Ankara-Washingtonhattında yaşanan gerilimi yumuşatmasıbeklenen kritik Washington temaslarıöncesinde Teksas merkezli düşünce kuruluşuStratfor’da yayınlanan analiz oldukçadikkat çekti. Stratfor’da yayınlananmakale ABD basınında geniş yankıuyandırdı.ABD’nin çok okunan haber platformlarındanBusiness Insider’da dayayınlanan analizde CumhurbaşkanıErdoğan’ın bir B Planı olduğu aktarılıyor.Türkiye’ye yaptırımların gündemegeldiği bir dönemde olası bir yaptırımınTürkiye savunma sanayine zararverebileceği fakat bunun etkisinin düşükolacağı belirtildi. Türkiye’nin savunmasanayisini içeriden büyüttüğünüve savunma sanayi teknolojileriniAR-GE ile ileri taşıdığının vurgulandığımakalede, “Türkiye fırtınaya göğüsgerebilecek çünkü ordusu için ihtiyacıolan sistemleri içeride büyüyen savunmasanayisi destekleyecektir” ifadesioldukça dikkat çekici.Raporun içindeki grafikte 1974’tekiNATO’nun silah ambargosu sonrasındaTürkiye’nin silah sanayi ve savunmasistemleri konusunda Batı’ya ihtiyacınınazaldığı net bir biçimde görülüyor.Resmi rakamlara göre 1970-1979 yıllarıarasında savunma silahları hacmininyüzde 30’undan fazlası ABD’ye aitkenbu rakam günümüzde yüzde 3 ile 5 seviyelerinde.Öte yandan Türkiye’nin alternatifsavunma partnerleri aradığının da belirtildiğianalizde olası bir yaptırımınTürkiye’deki F-16, M-60 tank ve diğerekipmanların güncellenmesi ve tamirindesorun yaşatabileceği aktarılırken,“Türkiye’nin bu sorunla mücadeleetmek için alternatifleri var. İlk olarakTürkiye son 50 yılda benzer silahambargoları yaşadı ve bunlardan dersaldı. Kıbrıs’ta yaşananlar sonrasında1975 ile 1978 yılları arasında ambargovardı. Bu 42 aylık süreçte Türkiye kendisavunma endüstrisini geliştirmeye zorlandı”yorumu yapıldı.Ankara’nın artık ABD ve Batı ülkelerineihtiyacının azaldığının vurgulandığıanalizde, “Ankara silah tedarikçisiolarak başka yerlere bakabilir.Türkiye’nin savunma endüstrisindekibağları gelişti, özellikle GüneyKore, Ukrayna, Belarus, Pakistan,Çin ve Rusya bunlar arasında” ifadesiyer aldı.Analiz’deki değerlendirmeler,“Günün sonunda Türkiye, Batı’nın silahambargosunun yarattığı açıyı tamamenengelleyemez özellikle bu birkaçay sürerse. Yerel savunma endüstriprojeleri ve alternatif tedarikçiler, Türkiyeordusunun bu fırtınadan sağ çıkmasınısağlayacaktır” yorumuyla sonbuluyor.Cumhurbaşkanı ErdoğanEsenboğa Havaalanı’ndaAçıklama YaptıCumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan,özetle kuşbakışı bir yaklaşımlabelirtilen koşullarda ABD’ye hareketetmeden önce Ankara EsenboğaHavalimanı’nda düzenlediği basın toplantısındagörüşmenin Türkiye – ABDilişkileri açısından sancılı bir dönemdengeçilirken gerçekleşeceğini söyledi.Cumhurbaşkanı Erdoğan, basın toplantısındaTürkiye’nin Suriye sınırındaoluşturmak istediği ve ‘güvenli bölge’olarak adlandırdığı alana da değindi ve“Terör örgütleri bu bölgeden çekilmişdeğiller. Bunları Sayın Trump’la da konuşacağız”dedi.Cumhurbaşkanı Erdoğan-Başkan Trump GörüşmesindeBaşlıca Öne ÇıkanlarCumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan,ABD’li mevkidaşı DonaldTrump’ın daveti üzerine ülkenin başkentiWashington’a bir ziyaret gerçekleştirdi.Ziyaret kapsamında önce TürkiyeCumhurbaşkanı Erdoğan ve ABDBaşkanı Trump baş başa görüştü ardındanda heyetler arası görüşmeye geçildi.Heyet görüşmesi sonrası Trumpve Erdoğan, ABD’li senatörlerle OvalOfis’te bir görüşme gerçekleştirdi.İki liderin ortak basın açıklamasındaTrump, “Türkiye’nin S-400 satın almasıbüyük zorluklar çıkarıyor. Bugünde konuştuk gelecekte de görüşeceğiz.Umarım bu sorunu çözeceğiz. DışişleriBakanımız ve karşılıklı güvenlik danışmanlarımızınS-400 konusunda çalışmasıiçin anlaştık” dedi.Skandal mektupları geri takdim ettiğiniifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğanise, S-400 ve F-35 kriziyle ilgili,“Bu konuda karşılaştığımız sınamala rın üstesinden ancak diyalogla gelebiliriz”dedi. İşte görüşme öncesi ve sonrasındadikkat çeken yaşananlar:Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyindebaşlattığı Barış Pınarı Harekâtı sonrasındagerilen iki ülke ilişkilerini normalleştirmekiçin gerçekleştirilen ziyaretkapsamında, başkanlığını CumhurbaşkanıRecep Tayyip Erdoğan’ın yaptığıTürk heyeti ile ABD Başkanı DonaldTrump ve yönetimi arasında taraflarınyararlı olarak değerlendirdikleribir görüşme gerçekleştirildi.Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğanve eşi Emine Erdoğan’ı, BaşkanDonald Trump ve eşi Melania TrumpBeyaz Saray’da sıcak karşıladı.Trump “Cumhurbaşkanı ileUzun Zamandır Dostuz”Trump toplantı öncesi, “Sizi buradaağırlamak büyük şeref. Kürtlerlegörüştük gayet memnunlar. Ateşkesyerinde duruyor. Biliyorsunuz askerlerimizibelirli bir süre içinde çekmiştik.Artık diğer insanların sınırları için endişelenmeyikesmemiz gerektiğini düşünüyorum.Kendi sınırlarımızı düşünmemizgerekiyor. Cumhurbaşkanı’nateşekkür ediyorum yapmış olduklarındandolayı” şeklinde konuştu.Trump, “Cumhurbaşkanı ile çokiyi dostuz. Uzun zamandır dostuz. Birbirimiziçok iyi anlıyoruz. Nereden geldiğimiziçok iyi anlıyoruz ve sorunlarımızıçok iyi anlıyoruz. Erdoğan ileiyi ilişkilerimiz var ve çok iyi arkadaşız.Bölgedeki askerleri geri çekmeyedevam edeceğiz, ama petrolü yine elimizdetutacağız. Bahsettiğimiz bölgedeTürkiye’den birçok insan hayatınıkaybetti. Bu konuda da bir şeyler yapmamızgerekiyor. S-400 ve F-35 savaşuçakları programını da görüşeceğiz.İki ülke arasındaki ticaret hacmini 20milyardan 100 milyar dolara çıkarmayıamaçlıyoruz” dedi.ABD Başkanı Donald Trump iseikili görüşme önce yaptığı açıklamada“Türkiye çok iyi ürünler yapıyor, biz deiyi ürünler yapıyoruz. Türkiye şu andaIŞİD’li savaşçıları yakından izliyor.Yaklaşık bir ay önce oraya girdiklerindekidurum oldukça karışıktı. SonundaIŞİD’in liderini bulduk. Şimdi yeniliderlerinin peşindeyiz. Şu an iyi birperformans sergilediğimizi düşünüyorum.Ben göreve geldiğimde çok farklıbir durum vardı, binlerce IŞİD’li vardı.Yakın zamanda Türkiye 100’den fazlaIŞİD’liyi yakaladı. Türkiye’ye büyüksaygı duyuyoruz” dedi.Cumhurbaşkanı Erdoğan iseKarşılama Konuşmasında,“Basın toplantısında her şeyi anlatacağız”açıklamasını yaptı. BeyazSaray girişindeki karşılama sonrasındaiki lider ve eşleri Oval Ofis’e geçti.Cumhurbaşkanı Erdoğan kısa süreliğineiçeri alınan gazetecilere, daha sonrakapsamlı bir basın toplantısı düzenleneceğinihatırlatarak uzun bir açıklamaihtiyacı görmediğini söyledi.Erdoğan ve Trump Oval Ofis’teABC News Beyaz Saray muhabiriKaren Travers’ın verdiği bilgilere göreilk açıklamalardan sonra CumhurbaşkanıErdoğan ve ABD Başkanı TrumpOval Ofis’teki senatörlerle toplantıyageçti. Senatörlerin arasında LindseyGraham, Tim Scott, Joni Ernst, JamesE. Risch ve Ted Cruz’un yer aldığı bilgisiverildi.Senatörler bir kısmı basına açık yapılantoplantıda Türkiye’nin Rusya’nın yanında yer almamasını istedi. Kısa sürenbasına açık görüşme sırasında Türkiye veABD’nin dostluğunun altı çizildi ve ABD’ninS-400 konusundaki endişeleri belirtildi. Senatörlerayrıca Suriye’deki Kürtlere karşıTürkiye’nin tavrını eleştirdi. CumhurbaşkanıErdoğan bu eleştirilere doğru bilgiler ve belgelerlegerçekleri dile getirerek ve yanlış bilgileriçürüterek cevap verdi.Ortak Basın Toplantısı YapıldıCumhurbaşkanı Erdoğan ve ABD BaşkanıTrump arasındaki görüşmelerin sonunda ortakbasın açıklaması yapıldı.Trump, “Son derece faydalı bir görüşmeoldu. Sayın Cumhurbaşkanı’na SerkanGölge’yi serbest bıraktığı için teşekkür ediyorum.Bildiğiniz gibi Türkiye, ABD’ninNATO’daki büyük bir ortağı. Ekonomik ilişkilerimizinbüyümesini bekliyoruz. Barış ve refahgeleceği için diplomasi büyük bir önem taşımaktadır”dedi.Trump, “Cumhurbaşkanı Erdoğan ile açıksözlü ve yapıcı bir görüşme gerçekleştirdik.Geçen ay Pence ve Dışişleri Bakanı’nı göndermiştim.Ulusal Güvenlik Danışmanı O’Brienda Türkiye’ye gitmişti. Suriye’deki çatışmalarınsona erdirilmesi konusundaki görüşmelerbaşarıyla sona ermişti. Bugün ateşkesin devamettiğini görüyoruz. Cumhurbaşkanı’na işbirliğiiçin teşekkür etmek istiyorum. Cumhurbaşkanısorumluluklarını gerçekleştirileceğinisöyledi. Gerçekten Cumhurbaşkanı’nınbüyük bir hayranıyım” ifadesini kullandı.Trump, “Ateşkesin başarılı olmasını isteyenbirçok insan var. Bu kadar zaman onlarcave yüzlerce yıl sonra ilerleme sağlanmasıgerçekten çok güzel. Türkiye, ABD’densonra NATO’nun en büyük ikinci ordusudurve savunma harcamalarını giderek arttırmasıve yüzde 2’lik orana yaklaşması son dereceönemli. 28 NATO üyesi arasında 8. sıradalar.Son derece önemli bir noktadalar.NATO’nun Afganistan’daki operasyonlarınadestek sağlamaktalar. IŞİD’in ortadankaldırılmasında önemli ve büyük bir rol oynadı.Biliyorsunuz Bağdadi’yi ortadan kaldırdık.Türkiye bize çok yardımcı oldu. Takdirediyoruz, müteşekkiriz. Türk vatandaşlarınave Erdoğan’a müteşekkiriz” açıklamasındabulundu.Trump, “Türkiye’nin S-400 satın almasıbüyük zorluklar çıkarıyor. Bugün de konuştukgelecekte de görüşeceğiz. Umarım bu sorunuçözeceğiz. Dışişleri Bakanımız ve karşılıklıgüvenlik danışmanlarımızın S-400 konusundaçalışması için anlaştık. 100 milyardolarlık karşılıklı ticaret anlaşması için mutabıkkaldık. Bu konuda önemli gelişme sağladığımızıdüşünüyoruz. Türkiye’de gerçektenbunu istemektedir. Mevcut rakamın 4 katına çıkarılmasını düşünüyoruz” şeklindekonuştu.Cumhurbaşkanı Erdoğan’ınAçıklamalarıCumhurbaşkanı Erdoğan,“Suriye’deki çatışmalardan en fazla bizetkilendik. İlişkilerimizde yeni bir sayfaaçmakta kararlıyız. İşbirliğimizin geliştirilmesikonusunda hemfikiriz. ABD ilemutabakatımıza olan bağlılığımızı sürdürüyoruz.Barış Pınarı Harekâtı ilePKK’nın ayrılıkçı gündemine ağır birdarbe indirilmiştir. Temsilciler MeclisiKararları Türk milletini incitti. Bukararların milletimizi üzdüğünü SayınBaşkan’a ilettim” dedi.Cumhurbaşkanı Erdoğan, “7 bin680 yabancı terörist savaşçı yakaladık,gönderdik. PKK/YPG’nin elindekikamplardan kaçarak Türkiye’nin kontrolündekibölgeye geçen, kadınlarınve çocukların da bulunduğu 287 kişiyiyakaladık. Yabancı terörist savaşçılarkaynak ülkeler tarafından geri alınmalıdırve Sayın Başkan’la bu konudaaynı görüşteyiz. Suriye’deki 3 milyoninsana düzenli yardım gönderiyoruz.350 bini Kürt, 4 milyon Suriyeli göçmeneev sahipliği yapıyoruz” ifadesinikullandı.Cumhurbaşkanı ErdoğanSenatörlere PKK terör Gerçeği ileCevap VerdiCumhurbaşkanı Erdoğan, senatörlerinKürtlerle ilgili sözlerine, “Dünyadaen çok Kürt benim ülkemde yaşıyor”sözleriyle cevap verdi. CumhurbaşkanıErdoğan, Suriye’den Türkiye’ye gelen300 binden fazla Kürt olduğunu vebu insanlara Türkiye’nin yardım ettiğinibelirtti. Ayrıca senatörlere özel bir belgevererek Kürtler ile YPG/PKK arasındakifarkların açıklığa kavuşmasını istediğinisöyledi.Cumhurbaşkanı Erdoğan, senatörlereYPG lideri Mazlum Kobani ile PKK elebaşıAbdullah Öcalan arasındaki akrabalıkilişkilerini de açıkladı.Trump, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ınaçıklamalarının ardından Türkiye’de 4milyon mülteci bulunduğunu ve AvrupaBirliği’nin de Türkiye’ye bu konuda yardımcıolması gerektiğini belirtti.Cumhurbaşkanı Erdoğan-ABDBaşkanı Trump GörüşmesininDetaylarıCumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan,resmi ziyaret için gittiği ABD’deBeyaz Saray’da Trump ile başbaşa ikilive heyetler arası görüşmeleri sonrasındaABD Başkanı Donald Trump ile OrtakBasın toplantısı düzenledi. Trump’ıngönderdiği mektuplara değinen CumhurbaşkanıErdoğan “Bu mektupları SayınBaşkan’a geri takdim ettim. Özelliklede Abdi Şahin denilen teröristin muhatapalınmasını üzüntüyle karşıladım. CIAda bu adamın terörist olduğunu belgelemiş.Bunu da Sayın Başkan’a takdim ettik”dedi.Başkan Trump da yaptığı açıklamada,“S-400 konusunu bugün görüştükgelecekte de görüşeceğiz. Güvenlikdanışmanlarımızın S-400 konusundaçalışmaları konusunda anlaştık”dedi.Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasınaTrump ve eşi MelaniaTrump’a misafirperverlikleri için teşekkürleriniileterek başladı ve Trumpile gündemlerinde yer alan konularailişkin kapsamlı ve samimi görüşmelergerçekleştirdiklerini söyledi.Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Türk-Amerikan ilişkilerinin güçlü ve sağlıklıbir zeminde ilerletilmesi, iş birliğimizinderinleştirilmesi konularındahemfikiriz. Köklü müttefiklik bağımızauygun bir şekilde ilişkilerimizdeyeni bir sayfa açmakta kararlıyız.Sayın Başkan’la milli güvenliğimizitehdit eden terör oluşumlarıylamücadele konusunda karşılıklı irademiziteyit ettik. DEAŞ’a karşı ortakmücadelemizin sürdürülmesinin öneminedeğindik. Bilindiği gibi özellikleBağdadi’nin ölümünden sonraki süreçtede bizler gerek cezaevlerindenSuriye tarafında kaçmaya çalışan gerekülkemizde şu anda 2 bin 200 civarındaDEAŞ’lı elimizde tutukluveya mahkumdur” dedi. Türkiye’nin9 Ekim’de başlattığı Barış Pınarı Harekatıile terörle mücadelede yeni veönemli bir adım attığını vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Ülkemiz buharekatla PKK/YPG’nin Suriye’dekiayrılıkçı gündemine ağır darbe vurmuştur.17 Ekim MutabakatımızlaSuriye’de iş birliğimizin geliştirilmesiiçin önemli bir fırsat yakaladığımızıdüşünüyoruz” değerlendirmesiniyaptı.Terör örgütü PKK/YPG’nin bumutabakatı bozmak için Türk askerlerinive sivilleri hedef alan saldırılardüzenlediğine dikkati çeken CumhurbaşkanıErdoğan, son 24 saat içindeterör örgütü tarafından 19 taciz vesaldırı gerçekleştirildiğini dile getirdi.“Bu aybaşında Telabyad’da pazaryerine koydukları bombanın patlamasıneticesinde 13 sivil hayatını kaybetti.Buna rağmen biz Suriye’deki krizekalıcı bir çözüm bulmak için Amerikaile olan mutabakatımıza bağlılığımızısürdürüyoruz” diyen CumhurbaşkanıErdoğan, terör örgütlerinesempati besleyen birtakım çevrelerinbundan rahatsızlık duyduklarını,dezenformasyonla kamuoyunun algısınıbulandırmaya, ilişkileri bozmayaçalıştıklarını anlattı. CumhurbaşkanıErdoğan sözlerini şöyle sürdürdü:“Hatta tarihi meseleleri bile çarpıtarakönümüze ikili münasebetlerimizidinamitleyecek yeni sorunlarkoymaya gayret ediyorlar. TemsilcilerMeclisi’nde 29 Ekim’de alınan kararlarıntam da bu amaca hizmet ettiğini,Türk milletini incittiğini ve ilişkilerimizegölge düşürme gayreti güttüğünüsayın Başkan’la paylaştım. 104 yılönce savaş şartlarında yaşanmış birmeselede karar vericiler, siyasetçilerdeğil tarihçiler olmalıdır. Bizim bu konudaalnımız ak, başımız dik, öz güvenimiztamdır. Açık söylüyorum Türkiyebu konuda diyalogdan ve özgür tartışmaortamından yanadır. Ermeni tarafınaortak tarih komisyonu kurulmasıteklifimiz halen geçerlidir. Biz bütünarşivlerimizi açmış durumdayız, silahlıkuvvetlerimizin 1 milyonu aşkın belgesimevcuttur arşivlerimizde ve heran gelip bunları gezip görebilirler vearaştırmalarını yapabilirler.”Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiyeve ABD’nin DEAŞ’ı tamamen bitirmekve Suriye’ye barış ve istikrargetirmek için birlikte çalışabileceğineişaret ederek, şunları kaydetti: “AmerikaBirleşik Devletleri’nin bölgedekibu amacı gerçekleştirebileceği en güvenilirortağı Türkiye’dir, öyle olmalıdır.Ülkemiz DEAŞ’la göğüs göğüsemücadele eden ve bu uğurda şehitlerveren tek NATO müttefikidir. Bugünekadar 7 bin 680 yabancı teröristsavaşçı yakaladık ve ülkelerine gerigönderdik. DEAŞ’la bağlantılı olabileceğinideğerlendirdiğimiz yaklaşık77 bin kişiye de ülkemize giriş yasağıkoyduk. Şu an hapishanelerimizde 40farklı ülke vatandaşı 1216 DEAŞ teröristivar. PKK/YPG’nin elindeki kamplardankaçarak Türkiye’nin kontrolündekibölgeye geçen aralarında kadınlarınve çocukların da bulunduğu 287kişiyi yakaladık. Şahsımı yayınlarındamanşet yaparak hedef gösteren sadeceTürkiye’de 304 vatandaşımızın ölümüneyol açan bu terör örgütüyle mücadelemizikararlılıkla sürdüreceğiz. YadeKürtlerden oluşan 4 milyonu aşkınsığınmacıya ev sahipliği yapıyoruz.Bu insanlar için bütçemizden şu anakadar 40 milyar doları aşkın harcamayaptık. Avrupa ise bize şu ana kadarsöz verdiği halde ne yazık ki 3 milyaravro gibi bir desteği STK’lerimizesağladı.” şeklinde konuştu. Aynı şekildeSuriye toprakları içinde yaşayan 3milyon insana da düzenli insani yardımgönderdiklerini anlatan Erdoğan,şu değerlendirmede bulundu: “2015yılındaki G20 Antalya Zirvesi’ndeyaptığım güvenli bölge oluşturma çağrısızamanında hayata geçmediği için10 binlerce masum hayatını kaybetti.Bu sorunun ilanihaye böyle devam etmesimümkün değildir. Daha önce FıratKalkanı ve Zeytin Dalı Harekatıile 4 bin kilometrekarelik alanı terördenarındırmıştık. Sayın Başkan’ında güvenli bölge ilanı talebine aynenbancı terörist savaşçıların kaynak ülkelercealınması da büyük önem arzediyor. Avrupa’dakiler başta olmaküzere kaynak ülkelerini geri kabuleikna etme konusunda sayın Başkan’laortak anlayışa sahibiz.”Türkiye’nin Suriye ile 911 kilometreuzunluğunda sınırı bulunduğunubir kez daha hatırlatan CumhurbaşkanıErdoğan, “Bu ülkede yaklaşık9 sene önce çatışmalar başladığındahadiselerden en fazla etkilenen bizolduk. Halihazırda 3 milyon 650 biniSuriyeli daha çok Arap, Ezidi, Keldaniolmak üzere, bunun yanında 350 binikatılıyorum, bunu gerçekleştirmemizinçok çok önemli olduğuna da inanıyorum.Daha önce Fırat Kalkanı dedim,Zeytin Dalı dedim ama 365 binSuriyeli’nin kendi topraklarına geridönüşünü sağladık Cerablus’ta.”Barış Pınarı Harekatı ile güvenlihale getirdikleri şehir ve köylere degeri dönüşlerin başladığına dikkati çekenCumhurbaşkanı Erdoğan, “Hazırladığımızve Sayın Trump’la paylaştığımızözellikle plan-projeyi BirleşmişMilletler ve uluslararası toplumunda desteğiyle hayata geçirebilirsekönümüzdeki dönemde geri dönen lerin sayısı daha da artacaktır. Hedefimizilk güvenli bölge Irak sınırındanCerablus’a kadar olan bölgede 20 milderinliğinde olan bölgeye 1 milyon insanyerleştirilebilir. Rakka, Deyrizorbu bölgeye de 1 milyon yerleştirilmesihalinde bu rakam 2 milyona ulaşmışolur” şeklinde konuştu.FETÖ’nün Türkiye’nin anayasaldüzenini başarısız bir darbe girişimiyleortadan kaldırmaya kalkışmış birhain terör örgütü olduğunu dile getirenCumhurbaşkanı Erdoğan, “251 insanımızıkatleden, 2 bin 193 insanımızıyaralayan bu teröristler parlamentomuzuhavadan bombalama cüretinidahi gösterebilmişlerdir. Görüşmelerimizdetabii FETÖ’nün Amerika BirleşikDevletleri’ndeki mevcudiyetininsona erdirilmesi yönündeki talebimizive beklentilerimizi bir kez daha vurguluyoruz.”dedi.Trump ile ortaya koydukları 100milyar dolarlık ticaret hacmi hedefineen kısa sürede nasıl erişebileceklerinide ele aldıklarına değinen CumhurbaşkanıErdoğan, “Siyasi meselelerile ticari konuların birbirine karıştırılmamasıgerektiğine de inanıyoruz.100 milyar dolar hedefimiz bağlamındaTicaret Bakanlarımızın çalışmalarıdevam ediyor. Temennimiz ve arzumuzbu hedefe ulaşmayı zorlaştıracakadımlardan imtina edilmesidir” dedi.Savunma sanayi alanındaki ilişkilerkonusunun da gündemlerinde yeraldığını aktaran Cumhurbaşkanı Erdoğan,konuşmasını S-400 konusu ilesürdürdü: “S-400 sistemi ve F-35 programıbaşta olmak üzere bu alanda karşılaştığımızsınamaların üstesindenancak diyalogla gelebiliriz. Değerlidostum, Türkiye’nin Patriotlar konusundamaruz kaldığı haksızlıklarıOsaka’da bizzat kendileri gayet güzel,açık bir şekilde ifade etmiştir. SayınBaşkan’a şayet istenilen şartlardateklif verilmesi halinde Patriot satınalabileceğimizi tekrar söyledim vesöylüyorum. Türkiye olarak AmerikaBirleşik Devletleri Kongresi’yle de yapıcıbir diyalogla angajmanımızı sürdürmeyehazır olduğumuzu Sayın Başkanile paylaştım.” Gerçekleştirdiklerigörüşmelerin hayırlı sonuçlar doğurmasınıtemenni ettiğini dile getirenCumhurbaşkanı Erdoğan, Trump’a davetive misafirperverlikleri için ayrıcateşekkürlerini iletti.Cumhurbaşkanı Erdoğan,Türkiye’nin Suriye’deki Hristiyan’larıkoruyacağına dair güvence verip veremeyeceğineilişkin soru üzerine, “Keldani,Yezidi ve Hristiyanlar noktasındada bizim özel gayretimiz, çalışmamızvar. Gerek Suriye tarafında kalan veibadethaneleri bile yıkılmış durumdaolanların biz ibadethanelerini de yenidenrestore etmek suretiyle o insanlarınkendi ibadethanelerinde ibadetleriniyapma fırsatını da onlara biz hazırlamışvaziyetteyiz. Şu anda Keldani,Yezidi, Arami, Hristiyan bütün bunlardanbizim tarafımıza geçmiş olanlarzaten onlar, herhangi bir sıkıntı yaşamıyorama Suriye tarafında kalanlarlailgili de onların oradaki imkanlarınımümkün olduğunca daha özel bir şarttahallediyoruz. Onlara da yiyecek, giyecek,ilaç vesaire, onları da götürüyoruz.”şeklinde konuştu.Görüşmede Türkiye ABD ilişkileriadına FETÖ konusunda bir gelişmeolup olmadığına ilişkin bir soruya karşılık Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunlarıkaydetti:“Birçok belgeleri özellikle bu seyahatimizdede kendilerine takdim ettik.Bu belgeler ışığında da Feto bizimiçin bir terörist başıdır. Zira bizim 251vatandaşımız şehit olmuştur, devletebir darbe yapılmıştır. 2 bin 193 vatandaşımızgazi olmuştur. Bütün bu olaylarınfaili olan bir insanın Amerika’da400 dönüm bir arazide yaşayarak, oradandünyadaki diğer yerleri idare etmesigerçekten kabul edilebilir bir durumdeğildir. Şimdi seyahatimizde belgelerfalan ayrıca getirdik. Bu belgeleride kendilerine takdim edeceğiz. Temenniederim bu belgeler ışığında herhaldebizden nasıl teröristler istendiğizaman biz veriyorsak onlar da bu teröristibize verirler.”ABD Başkanı Trump’ın CumhurbaşkanıErdoğan’a gönderdiği belirtilenmektuba yönelik bir soru üzerineCumhurbaşkanı Erdoğan, şu bilgileriverdi: “Tabii bu mektupları bugün SayınBaşkan’a ben tekrar takdim ettimve özellikle de Ferhat Abdi Şahin denilenbu teröristin Amerika gibi bir ülkeninbaşkanı tarafından muhatap alınmasınıüzüntüyle tabii ki karşıladım veFerhat Abdi Şahin denilen yüzlerce insanımızınöldürülmesine vesile olanbir teröristtir ve şu anda cezaevindeolan Apo’nun da ‘manevi oğlum’ dediğibir teröristtir. Böyle birisinin bizimstratejik ortağımız tabii Amerika tarafındanbu şekilde karşılanması doğrusubizi üzmüştür. Aynı şekilde tabii bu şahısRusya tarafından da yine bu şekilde karşılanmıştır.Bunları anlamakta dünyadakiterörizmle mücadelede zora giriyoruz.Eğer biz terörizmle sağlıklı bir mücadelevereceksek bu konuda çok daha hassasiyetiçerisinde olmamız lazım. Bugün bizeyarın bir başkasına. O bakımdan bu konudakihassasiyetimiz devam ediyor. Bunlarlailgili de belgeleri verdim. Hatta CIAteşkilatının bu adamın terörist olduğunadair vermiş olduğu belgeyi de ben yinekendilerine bugün takdim ettim. ÇünküCIA de bunun bir terörist olduğunu belgelemişve bu belgeleri bize de aktardılar vebiz de bunu ayrıca bugün Sayın Başkan’aaynen takdim ettik. Gelen mektubu da yineaynı şekilde kendilerine verdik.”Cumhurbaşkanı Erdoğan, “NedenSuriye’deki Kürtlerle müzakerede bulunmuyorsunuzIrak’taki gibi?” sorusunaşu karşılığı verdi: “Bir şeyi birbirindenayırt etmemiz lazım. Bizim Kürtlerlebir sorunumuz yok. Bizim sorunumuz terörörgütleriyle. Kürtlerin içinden çıkanbir kısım teröristler. Kim bunlar? YPG/PYD ki bunlar PKK’nın uzantılarıdır. Nasılki Kuzey Irak’taki Kürt kardeşlerimizlebizim münasebetlerimiz gayet iyiyse KuzeySuriye’deki Kürt kardeşlerimizle debizim bir sorunumuz yok. Esed’in KuzeySuriye’deki Kürtleri kabul etmediği dönemdeben o zaman Esed’e ‘Yanlış yapıyorsun,pasaportlarını ver’ demişimdir.Benim böyle bir konumumvar. İki, çok daha önemlisi, şu andabilmeni isterim Parlamentoda benimpartimin 50’yi aşkın Kürt milletvekilivardır. Bizim Kürtlerle sorunumuzyok. Bizim sorunumuz teröristlerle.Herhalde teröristleresizler de sahip çıkmazsınız. Kimolursa olsun. Bunda ayrım yapmayacağız.Bizim mücadelemiz dediğimgibi tamamen teröristlerledir.Çünkü teröristin ırkı, milleti, dini,vatanı olmaz. Terörist teröristtir.Eğer mücadeleyi vermezseniz, bedeliniyarın çok ağır ödersiniz.”ABD Başkanı Donald Trumpise yaptığı değerlendirmede “CumhurbaşkanıRecep Tayyip Erdoğanile çok harika ve verimli bir görüşme”gerçekleştirdiklerini söyledi.Orta Doğu’daki terörle mücadeleyeişaret eden Trump, “CumhurbaşkanıErdoğan, tıpkı bizim mücadele ettiğimizgibi terörle mücadele ediyor”ifadesini kullandı. Türk ve Amerikalıyetkililerin F-35 krizinin çözümükonusunda yoğun bir şekilde çalıştıklarınıbelirten Trump, “Umuyorumki bu durumu çözebiliriz” diyekonuştu.Trump, Türkiye’nin mültecilereyönelik 40 milyar, Avrupa’nınise 3 milyar dolar harcadığını veDEAŞ tutuklularının Avrupa’ya gönderilmesi gerektiğini de vurguladı.“Kürtler ile hiçbir sorunumuz yok. Terörörgütleriyle sorunumuz var.” diyenABD Başkanı Trump, “CumhurbaşkanıErdoğan’ın da Kürtlerle çok iyi ilişkisivar, Türkiye’de de çok fazla Kürt varve her türlü imkanları var” şeklinde konuştu.Trump, DEAŞ’ın eski lideriBağdadi’nin ele geçirilmesinin büyükbir başarı olduğunu belirterek,“DEAŞ’la mücadele konusunda Türkiyebize çok yardımcı oluyor” ifadesinikullandı. PKK elebaşlarından MazlumKobani kod adlı Ferhat Abdi Şahin’inBeyaz Saray’a davet edilip edilmeyeceğiyleilgili bir soruya da yanıt verenTrump, Kürt gruplar arasında farklı yapılanmalarolduğunu ve Kobani ile kısasüre önce görüştüğünü kaydetti. Trump,Kobani’yi davet edip etmeme konusundakinet kararının ne olacağını dile getirmektenkaçındı. Kendisine yönelikazil soruşturmasıyla ilgili bir soruya cevapverirken ise Trump, “Bu da yeni birsahtekârlık. Bunları izleyerek kaybedecekvaktim yok. Takip etmiyorum” değerlendirmesiniyaptı.Erdoğan-Trump KritikGörüşmesi Dünya BasınındaCumhurbaşkanı Erdoğan ile ABDBaşkanı Trump arasındaki kritik görüşmedünya basını tarafından yakındanizlendi ve gündem oluşturdu. Amerikanbasınının Trump’ın azil süreciyleilgili canlı yayınlanan ifadelere kilitlendiğigörülürken CumhurbaşkanıErdoğan-Başkan Trump görüşmesininikinci planda kalması ABD basını açısındandikkat çekici oldu.Geçtiğimiz iki yıl boyunca RahipBrunson ile başlayan ve son olarakBarış Pınarı Harekâtı ile tavan yapanABD-Türkiye ilişkilerinde tansiyonudüşürmesi beklenen görüşmeleri dünyanınher köşesinden basın mensuplarıözenle izledi.Rus Sputnik haber ajansı, Trumpile Erdoğan arasındaki görüşmeyiTrump’ın söylediği ‘Suriye’deki petrolükontol ediyoruz’ sözleriyle manşetinetaşıdı. Ajans haberinde özellikleABD’nin Suriye’deki petrol sahalarındakiaskeri varlığını öne çıkarttı.ABD basınının Trump’ın azil sürecinekilitlenmesi nedeniyle görüşmeninyapıldığı anda fazla ağırlık vermediğiCumhurbaşkanı Erdoğan-Trumpgörüşmesi için ABCNews, “Trump,Erdoğan’ı ABD-Türk gerilimine rağmendost olarak karşıladı” ifadesinikullandı.CNN’deki haberde, CumhurbaşkanıErdoğan’ın, son günlerde Türkiyealeyhinde yaptığı açıklamalarla gündemegelen Cumhuriyetçi Senatör LindseyGraham ile Beyaz Saray’da yaptığıtoplantıya yer verildi. Haberde toplantıya,Türkiye aleyhinde yasa tasarısıhazırlayan diğer senatörlerin de katıldığıhususunun altı çizildi.Washinton Post gazetesindeki haberdeziyaretle ilgili “Trump, Erdoğan’aSuriye’deki ateşkes nedeniyle BeyazSaray’da teşekkür etti’ denildi.İngiliz Guardian ise ABD basınınabenzer bir şekilde görüşme için“Erdoğan’dan kritik ABD ziyareti: Suriye,Rusya ve yaptırımlar gündemde”dedi. Türkiye Cumhurbaşkanı RecepTayyip Erdoğan ile ABD Başkanı DonaldTrump’ın bir araya geldiği BeyazSaray toplantısına katılan senatörlerdenLindsey Graham, S-400 ve güvenlibölge konularında Washington’ın “kabuledebileceği” bir çözüm bulunamazsaTemsilciler Meclisi’nden geçen yaptırımlarınSenato’da da onaylanacağınısöyledi.Bu arada Graham CumhurbaşkanıErdoğan ile görüştükten sonra Türkiyekarşıtı tasarıyı engelledi. ABD’liCumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham,Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile biraraya geldikten sonra Türkiye açısındanoldukça kritik bir hamlede bulundu.Graham, Osmanlı İmparatorluğu’nunson döneminde yaşanan 1915 olaylarını‘Ermeni soykırımı’ olarak kabul eden veTemsilciler Meclisi’nde 29 Ekim’de yapılanoylamayla kabul edilen tasarınınSenato’da görüşülmesini engelledi. SenatörLindsey Graham, “Senatörler tarihiballandırmamalı ya da onu yenidenyazmamalı” diyerek tasarının Senato’dagörüşülmesini bloke etti.Senato yönetmeliğine göre; bir senatörbir yasa ya da karar tasarısınınSenato’ya gelmesi için talepte bulunabiliyor.Fakat tek bir senatör de bu talebiengelleyebiliyor.Kongre’den bir kaynak daReuters’a yaptığı açıklamada, “Senatörler,Türkiye’yle müttefikliği sürdürmekistediklerini ancak Ankara’nın daRusya’dan füze sistemleri alıp bununbir sonucunun olmayacağını beklemesininmümkün olmadığını Erdoğan’aaçıkça ifade ettiler” dedi.Cumhurbaşkanı Erdoğan-BaşkanTrump görüşmesi ABD medyasında:‘Hiçbir lider, Erdoğan kadar istediğinielde edemedi’ şeklinde yer aldı.Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın BeyazSaray’da ABD Başkanı Donald Trumpile yaptığı görüşme ABD basınında toplantısonrası günlerde yer buluyor.New York Times gazetesi adınagörüşmeyi takip eden Beyaz Saray muhabiriMichael Crowley’nin haberininbaşlığında “Onun büyük hayranıyım. -Trump, Erdoğan’ı sıcak karşıladı” ifadesiyer alıyor.Gazetenin Beyaz Saray muhabiriolan Crowley, Türkiye’nin operasyonuile bölge eksenli Amerikan siyasetininrotasından çıktığını ancak Trump’ın,Erdoğan ile görüşmeleri sırasında, buhususta hissedilir bir tavır ortaya koymadığınısavundu.CNN’in Beyaz Saray muhabiri olanKevin Liptak, imzalı yazıda, ABD BaşkanıTrump’ın “güçlü liderlere” gösterdiğiyakınlık konusunda örnekleryer aldı. Yazıdaki en dikkat çekici ifadeise “Ancak hiçbir lider, Erdoğan kadar,Trump’tan istediğini elde edemedi”oldu.ABD merkezli Brookings Enstitüsüuzmanı Amanda Sloat, görüşmeyi DWTürkçe’ye değerlendirirken, Trump veErdoğan’ın gerilime yol açan anlaşmazlıklarhakkında bilinen pozisyonlarınıteyit eden açıklamalar yaptıklarını vurguladı.ABD Dışişleri Bakanlığı’nın eskimüsteşar yardımcılarından olan Sloat,“Görünen o ki, diyalogun sürdürülmesisözü dışında, ne Suriye ne deS-400’lerde bir ilerleme kaydedildi”ifadelerini kullandı.Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğanve ABD Başkanı Donald Trump,Beyaz Saray’da gerçekleştirilen görüşmeninardından kameraların karşısınageçti. İki lider açıklamalarının ardındangazetecilerin sorularını cevapladı.Trump’ın, Cumhurbaşkanı Erdoğansoru alırken, “Türkiye’den sadecedost canlısı gazeteciler sorsun lütfen”demesi de dikkat çekti. Trump’ınbu sözlerinden sonra Sabah yazarı HilalKaplan söz alarak, Trump’a PKK elebaşıAbdullah Öcalan’ın manevi evladıMazlum Kobani kod adlı YGP’li teröristAbdi Şahin’i Beyaz Saray’a davetetmesini sordu. Trump ise bu soruyu geçiştirerekyanıt verdi. Trump, sorularınısorduktan sonra Sabah gazetesi yazarıHilal Kaplan’a, “Gazeteci olduğunuzaemin misiniz?” diyerek espri yapmasısalonda bulunanları güldürdü.Cumhurbaşkanı Erdoğan,ABD’deki temaslarının ardından gazetecilereyaptığı açıklamada, Trump’ınvideodan “bayağı etkilendiğini” söyledi.Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu videoyuizledikten sonraki tavırlarında, banagöre en önemli hava Sayın Başkan’daoldu. O bayağı etkilendi. Diğerleri dezaten Abdi Şahin (Mazlum Kobani) olayınafarklı baktıkları için onu hâlâ sahiplenmeyeçalışıyorlar ve en önemliside olaya hâlâ ‘Türkiye Kürtlere karşıymış’gibi bakıyorlar. Benim partimde 50Kürt milletvekilim var. Olaya bir de buradanbakın” dedi.