Gelişmiş sanayisi ile öne çıkan Kocaeli, son on yılın verilerine bakıldığında Türkiye imalat sanayine % 13 lük önemli bir katkı sağladığı görülmektedir. Kocaeli ekonomisin de önemli bir pay sahibi olan sanayi; sektörel bazda değerlendirildiğinde, otomotiv ana ve yan sanayi, makine imalat, demir-çelik, kimya, plastik ve kauçuk, elektrikli makineler, metal ürünleri gibi katma değerli sektörlerin ön plana çıktığı görülmektedir. İstanbul Sanayi Odası (İSO) 2018 yılı verilerine göre ülkemizin en büyük 500 sanayi kuruluşunun 79’u Kocaeli’nde faaliyet göstermektedir. TOBB 2018 verilerine göre Kocaeli’nde 210’u yabancı sermayeli olmak üzere yaklaşık 2588 kapasite raporlu tesis bulunmakta ve Kocaeli, buna göre Türkiye’deki 81 il arasında yabancı sermayeli firmaların en fazla kapasite raporlu tesisinin bulunduğu ildir. Kocaeli Sanayisi Türkiye imalat sanayine yüzde 13’lük bir katkı sağlamaktadır. Sanayi ve liman kenti Kocaeli, devletin son dönemde yaptığı yatırımlar ve özel sektöre verdiği destekle teknoloji ve yenilikçiliğin de merkezi haline geldi. Kocaeli sanayisinde lokomotif konumunda olan kimya sanayi ile otomotiv sanayi ülke üretiminde en büyük paya sahiptir. Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşu olan TÜPRAŞ Petrol Rafineri kimya sanayinde ilimizde faaliyet göstermektedir. Kocaeli’nde kimya sektörüne Gebze Plastikçiler OSB faaliyet gösteren sanayi kuruluşları da önemli katkılarda bulunmaktadır. Günümüz Türkiye’sinden “sanayi kenti” tanımı içinde ele alınacak kentlerin başında Kocaeli ili gelmektedir. İl bütünü ele alındığında sadece il merkezi olan İzmit’in değil, Gebze başta olmak üzere diğer pek çok ilçenin de sanayileşme ile ilişkili olarak geliştiği ve günümüzdeki mekânsal ve sosyo-ekonomik karakterini kazandığı görülmektedir. Sanayi tesislerinin ve bu tesisleri destekleyen teknik altyapının yer seçimine bağlı olarak kentin mekânsal yapısı biçimlenmiş, zaman içinde sanayide çalışmak için gelenler nüfusu ve sosyal yapıyı değiştirmiştir. Bugün Kocaeli, bir yandan İstanbul metropoliten alanının hinterlandında, küresel ekonomiye eklemlenmiş bir üretim merkezi olarak önemli bir potansiyel sergilerken, bir yandan da çevresel, sosyal, kültürel ve yapısal problemleri de barındırmaktadır. Bugün Kocaeli, sanayinin yakaladığı ivme ile ülke için bir üretim odağı olmanın ötesinde küresel ekonominin önemli bir parçası olma yolundadır. Bu potansiyel 1990’lı ve 2000’li yıllardan itibaren sanayinin organize sanayi bölgeleri içinde planlı gelişimi ile desteklenirken, kent içinde kalan sanayi alanlarının ve Dilovası örneğinde gözlemlenen kirletici etkilerinin nasıl giderileceği belirsiz kalmaktadır. Bölge Planı kapsamında Kocaeli’nin “global alt bölge” tanımı içinde sanayi ve Ar-Ge merkezi olması öngörülmektedir.7 Bu tanım içinde bölgenin yaşam kalitesinin geliştirilmesi ihtiyacı da vurgulanırken, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin de il genelinde sanayi ve kentsel dönüşüm seçenekleri üzerinde çalışmalar yaptığı bilinmektedir. Bu durum sanayi alanlarındaki mekânsal değişimi desteklemektedir. Ar-Ge merkezlerinin artması, üniversiteler, teknoparklar ve kamu araştırma kurumlarıyla Kocaeli bir sanayi bölgesi olmanın ötesine adım atmaktadır.