Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın son bir aylık kritik diplomasi trafiği Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, son bir ayda İran’ın başkenti Tahran ile Rusya’nın Soçi ve Ukrayna’nın Lviv kentlerinde yoğun diplomasi trafiği yürüttü. AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, son bir ayda gerçekleştirdiği ziyaretler kapsamında iki “üçlü zirve”ye katılan Cumhurbaşkanı Erdoğan, mevkidaşlarıyla yaptığı ikili görüşmelerde de Suriye, Rusya-Ukrayna Savaşı, bölgesel meseleler ve ikili ilişkileri ele aldı. Astana Üçlü Zirvesi dolayısıyla 19 Temmuz’da İran’ın başkenti Tahran’a giden Erdoğan, Suriye konulu Astana Formatında 7’nci Üçlü Zirve Toplantısı’na iştirak etti. İran lideri Ayetullah Ali Hamaney, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ayrı ayrı bir araya gelen Erdoğan, Türkiye-İran Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi’nin 7’nci Toplantısı’na başkanlık yaptı. Tahran’daki bu görüşmeden 3 gün sonra, 22 Temmuz’da İstanbul’da Ukrayna Tahıl Koridorunun işlemesini sağlamak için Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın himayelerinde, Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) arasında “Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi” imzalandı. Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde Erdoğan ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in de katıldığı imza töreninde, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Ukrayna Altyapı Bakanı Aleksandr Kubrakov da hazır bulundu. İkili görüşme sonrası yayımlanan ortak bildiride, liderlerin, Suriye’de tüm terör örgütlerine karşı mücadelede dayanışma ve eş güdüm içinde hareket etme kararlılıklarını teyit ettikleri belirtildi. Bildiride, Erdoğan ve Putin’in, Ukrayna limanlarından tahıl ve gıda ürünlerinin emniyetli taşınmasına yönelik İstanbul Mutabakatına varılmasında iki ülke arasındaki yapıcı ilişkilerin rol oynadığını teyit ettiği kaydedildi. Soçi’deki görüşmede Erdoğan ve Putin, iki ülke arasında milli paralarla ticaret ve MİR kartın kullanımı konularını ele aldı. Lviv’de üçlü zirve Cumhurbaşkanı Erdoğan, Soçi’deki görüşmeden 13 gün sonra Rusya-Ukrayna Savaşı’nda ateşkesin sağlanması, bölgeden sivillerin tahliyesi ve barışın tesisi için yürüttüğü diplomatik çalışmalar kapsamında, 18 Ağustos’ta Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin daveti üzerine Ukrayna’nın Lviv kentine gitti. Potoçki Sarayı’nda Zelenskiy ile baş başa görüşen Erdoğan, Zelenskiy ve BM Genel Sekreteri Guterres ile üçlü zirvede bir araya geldi. Zirvenin ardından Erdoğan, Zelenskiy ve Guterres ile ortak basın toplantısı düzenledi. Ukrayna’nın savaş nedeniyle tahrip olan altyapısının yeniden inşası amacıyla Erdoğan ile Zelenskiy’nin huzurunda anlaşma imzalandı. Türkiye ve Ukrayna arasında yapılan anlaşmada, Ukrayna’nın yeniden inşası için bir Görev Gücü oluşturulması ve Görev Gücü ile Ukrayna’da yollar, köprüler, su ve elektrik altyapısı, hastane ve okul gibi sosyal ve ekonomik önemi haiz tesislerin yeniden inşası için çalışmaların birlikte koordine edilmesi imza altına alındı. 5. İslami Dayanışma Oyunlarındaki temasları Cumhurbaşkanı Erdoğan, 9 Ağustos’ta Konya’da düzenlenen 5. İslami Dayanışma Oyunları kapsamında da bir dizi temaslarda bulundu. Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Filistin Başbakanı Muhammed Iştiyye, Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Cezayir Başbakanı Eymen bin Abdurrahman, Suudi Arabistan Spor Bakanı ve İslami Dayanışma Spor Federasyonu Başkanı Prens Abdülaziz Bin Türki Al Faysal Al Suud ve Katar Olimpiyat Komitesi Başkanı Şeyh Joaan bin Hamad Al Sani ile bir araya geldi. Erdoğan’ın telefon trafiği Cumhurbaşkanı Erdoğan son bir ayda 4 cumhurbaşkanı ve 2 başbakan ile de telefonda görüştü. Erdoğan, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud, Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un yanı sıra Malezya Başbakanı İsmail Sabri Yakub ve İsrail Başbakanı Yair Lapid’le de telefonla konuştu. Öte yandan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Slovenya Cumhurbaşkanı Borut Pahor ve Malezya Kralı Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Şah’ı da Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde konuk etti. Diplomasi trafiği eylülde de devam edecek Eylül ayında da yoğun diplomasi yürütmesi beklenen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, 7-9 Eylül’de Sırbistan, Hırvatistan ve Bosna Hersek’i kapsayan Balkan turuna çıkması planlanıyor. Rusya Devlet Başkanı Putin’in daveti üzerine 15-16 Eylül’de Özbekistan’ın Semerkant şehrinde düzenlenecek Şangay İşbirliği Örgütü Devlet Başkanları Zirvesi’ne katılması beklenen Erdoğan’ın, Şangay İşbirliği Örgütü üyeleri, gözlemci ya da diyalog ortağı olarak katılacak devlet başkanlarıyla da görüşmesi öngörülüyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, 20 Eylül’de de ABD’nin New York şehrinde düzenlenecek BM Genel Kuruluna katılarak hitapta bulunması bekleniyor. Lviv’de üçlü zirve: Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ukrayna lideri Zelenski ve Guterres’ten açıklama Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski ve BM Genel Sekreteri Guterres Lviv’deki üçlü zirvenin ardından açıklama yaptı. Savaşın müzakere masasında sonuçlanacağını umut ettiğini söyleyen Erdoğan, “Tekrar arabulucu rolüne hazırız” dedi. Zelenski de, Erdoğan’ın ziyaretinin “Güçlü bir ülkeden güçlü bir destek mesajı” olduğunu söyledi. Guterres ise, Zaporijya Nükleer Santrali’ndeki askeri ekipman ve personel çekilmelidir. Santrale yönelik potansiyel bir hasar, intihardır” diye konuştu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Ukrayna’nın Lviv kentinde devam eden Rusya-Ukrayna savaşını ele almak için bir araya geldi. Potoçki Sarayı’nda basına kapalı gerçekleşen üçlü zirve, 40 dakika sürdü. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Ukraynalı mevkidaşı Zelenski’nin Ankara-Kiev ilişkilerinin tüm yönlerini stratejik ortaklık düzeyinde görüştükleri ikili görüşmenin ardından BM Genel Sekreteri Guterres’in de katılımıyla üçlü görüşme yapıldı. Görüşme sonrası liderler açıklamalarda bulundu. CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN’DAN AÇIKLAMA Zirve sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan açıklama yaptı. Sayın Zelenski’in davetinden büyük memnuniyet duydum. Ortaklık düzeyindeki ilişkileri tüm boyutlarıyla değerlendirdik. İş birliğimizi mevcut şartlarda ilerletme imkanını ele aldık. Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne ve egemenliğine desteğimizi yineledik. Yaşanan can kayıplarından duyduğumuz derin üzüntüyü bir kez daha ifade ettik. Nükleer santral etrafındaki çatışmalardan endişeliyiz. Yeni bir Çernobil yaşamak istemiyoruz. Türkiye olarak bir yandan çatışmaların diplomatik bir yoldan sona ermesi için çalışırken bir yandan da Ukraynalı dostlarımızın yanında olduk. Savaşın başından bu yana Ukrayna halkının ihtiyaçlarını karşılamak için 98 TIR insani yardım malzemesi gönderdik. 325 bine yakın Ukraynalıya geçici olarak ülkemizde ev sahipliği yaptık. Ukrayna’daki şartlar normale dönünceye kadar 1098 yetim ve refakatçisinden oluşan kişiyi ülkemizde kabul ettik. Ukrayna’nın imarı için gereken desteği vereceğiz. Tahılın ihracının olumlu yansıması hissedilmeye başlandı. 625 ton tahıl 25 gemiyle dünya pazarına ulaştırıldı. Tekrar arabulucu rolüne hazırız. Savaşın müzakere masasında sonuçlanacağını umut ediyorum ZELENSKİ: GÜÇLÜ BİR ÜLKEDEN GÜÇLÜ BİR DESTEK Zirve sonrası Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski de açıklama yaptı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyaretini, “Güçlü bir ülkeden güçlü bir destek mesajı” olduğunu söyleyen Zelenski, görüşmede tahıl girişimini, Zaporijya Nükleer Santrali’ndeki durumu ve savunma iş birliğine de değindiklerini belirtti. ZELENSKİ: TAHIL KORİDORU DA ELE ALINDI Ukrayna Cumhurbaşkanlığı ofisinden yapılan açıklama ise şu şekilde; Devlet Başkanı Zelenski Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Ukrayna’nın egemenliği ve toprak bütünlüğüne verdiği destekten dolayı teşekkür etti. Liderler tahıl koridoru üzerinden ihracatın artılırılmasını görüştü. Zelenski, ‘Tahıl Koridoru’ anlaşmasında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın öncü rolüne vurgu yaptı. Zelenski tahıl koridoru anlaşmasının gıda krizinin hafifletilmesinde rol oynadığını söyledi. Zelenski işgalcilerin yarım milyon ton tahılı ele geçirdiğini söyledi, liderler çalıntı tahılın satışına karşı olduklarını vurguladı. Zelenski, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı Kırım Platformu Zirvesi’ne davet etti.” GUTERRES’TEN NÜKLEER SANTRAL UYARISI Zaporijya nükleer santralindeki gelişmelerin endişe verici olduğunu söyleyen BM Genel Sekreteri Guterres, “Nükleer tesislerin askeri operasyonların hedefi olmaması sağlanmalı. Santraldeki askeri ekipman ve personel çekilmelidir. Zaporijya’ya yönelik potansiyel bir hasar, intihardır. Tahıl anlaşmasından bu yana 21 gemi Ukrayna limanlarından ayrıldı. Küresel gıda piyasasının istikrara kavuşmaya başladığına dair ibareler var” dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Ukrayna ziyareti sırasında, savaş nedeniyle tahrip olan altyapının yeniden inşası için Türkiye ile Ukrayna arasında anlaşma imzalandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Ukrayna ziyareti sırasında, savaş nedeniyle tahrip olan altyapının yeniden inşası için Türkiye ile Ukrayna arasında anlaşma imzalandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Zelenski, Potoçki Sarayı’nda görüştü. Bu kapsamda, Ukrayna’nın savaş nedeniyle tahrip olan altyapısının yeniden inşası amacıyla Türkiye ve Ukrayna arasında yapılan anlaşma, Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov ile Ticaret Bakanı Mehmet Muş tarafından imza altına alındı. Anlaşmayla iki ülke arasında Ukrayna’nın yeniden inşası için bir Görev Gücü oluşturulacak. Görev gücü ile Ukrayna’da yollar, köprüler, su ve elektrik altyapısı, hastane ve okul gibi sosyal ve ekonomik önemi haiz tesislerin yeniden inşası için çalışmalar birlikte koordine edilecek. ZELENSKİ’DEN NÜKLEER SANTRAL UYARISI Üçlü zirve öncesi BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile yaptığı görüşmenin ardından Zelenski, Rusya’nın Zaporizhzhia enerji santralindeki “nükleer şantajına” özellikle dikkat edilmesi gerektiğini vurguladı. Zelenski, “Rusya’nın bu kasıtlı terörü, tüm dünya için küresel feci sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle, BM bu stratejik santralin güvenliğini, askerden arındırılmasını ve Rus birliklerinden tamamen kurtarılmasını sağlamalıdır” diye konuştu.