ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye’den ABD askerlerini çekme kararını açıklaması dünya gündemini değiştirdi, özellikle bölgede deprem etkisi yaptı. Trump’ın IŞİD’e karşı zaferini ilan ederek askerlerini bölgeden çekeceğini duyurması, müttefiklerini şaşırtması yanında Washington’da da şaşkınlık yarattı. ABD Başkanı Trump’ın Suriye’den asker çekme kararını vermesinde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 14 Aralık 2018 günü Trump ile yaptığı telefon görüşmesi etkili oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD Başkanı ile yaptığı telefon görüşmesinden dört gün sonra 19 Aralık’ta Trump askerlerin Suriye’den çekileceğini duyurdu. Trump’ın Suriye’den asker çekme kararı strateji uzmanlarınca “Suriye stratejisinde büyük bir değişiklik” olarak değerlendirilirken yapılan bazı yorumlarda da Trump’ın asker çekme kararının Türkiye için hem fırsatlar hem de riskler barındırdığı ifade ediliyor. Bu yorumlarda kararın Türk ordusunun ABD askeriyle çatışma riskine girmeden YPG’yi Suriye ile sınırından 500 km geriye püskürtmesini sağlayacağını ve Türkiye ile ABD arasında ciddi bir diplomatik gerilim unsurunu da ortadan kaldıracağı değerlendiriliyor. Bununla birlikte Trump’ın kararının Türkiye’yi Suriye’de doldurabileceğinden çok daha büyük bir alanda sadece YPG terör gruplarıyla değil aynı zamanda Şam hükümetiyle de karşı karşıya bırakabileceği de belirtiliyor. Reuters’in konu ile ilgili değerlendirmesine göre ismi açıklanmayan Türk yetkililerinden alınan bilgilere göre, Trump’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan telefonda aldığı güvence üzerine hattın diğer tarafındaki Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’a “ABD askerlerinin Suriye’den çekilmesi için çalışmaları başlat” dediği ifade ediliyor. Söz konusu yetkilinin, “Açıkçası beklenmedik bir karardı. ‘Sürpriz’ kelimesi dahi zayıf kaçar” şeklinde konuştuğu ileri sürüldü. Trump’ın kararını açıklamasından sonra Beyaz Saray, Suriye’deki iki bine yakın Amerikan askerinin ülkelerine dönüşünün başladığını duyurdu.
Türkiye Operasyonu ABD Askeri Çekildikten Sonra Yapacak Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD askerlerinin çekilmesiyle birlikte Fırat’ın doğusuna gelecek aylarda bir operasyon düzenleneceğini, hem YPG’nin hem de güneyde IŞİD’in hedef alınacağını açıkladı. PYD’ terör örgütünün sözde yetkilileri Türkiye’nin olası operasyonuna karşı Suriye hükümetine sınırları koruma çağrısı yaptı. PYD terör örgütünün silahlı kanadı YPG ise güçlerini Suriye’nin kuzeyindeki Menbiç kentinden çektiğini açıklayıp, ‘Suriye ordusunun Menbic’i Türkiye’ye karşı koruması’ çağrısını yaptı. YPG’nin çağrısının ardından Suriye devlet haber ajansı SANA, Suriye ordusuna bağlı birliklerin Menbic’e gittiğini belirtirken Rusya’nın, gelişmeyi memnuniyetle karşıladı ifade edildi. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan “Ortada kesinleşmiş bir şey yok” dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Orada kendi bayrağını dalgalandırma gibi bir durum olduğunu biliyoruz. Ortada kesinleşmiş bir şey yok. Bir saat önce istihbaratla görüştüm, kesin bir şey söz konusu değil. Rusya’nın ciddi resmi makamlarının da ifade ettiği kesin bir şey yok. Yarın benim heyetim sabah Moskova’ya gidecek. Dörtlü bir ekiple yarın oraya gidecekler, etraflıca ele alacaklar. Belki benim de Sayın Putin ile hem telefon görüşmem hem de Moskova veya Soçi ziyaretim olabilir. Bizim bunları çok ciddi ele almamız gerekiyor” dedi. Suriye’den asker çekme kararını açıklanmasından kısa bir süre sonra ABD Başkanı Trump ve eşi Melania Trump Irak’taki Amerikan askerlerine sürpriz bir Noel ziyareti gerçekleştirdi. Irak’ta gazetecilere bir açıklama yapan Trump, Suriye’den çekilme kararını savundu. Irak’a yaptığı sürpriz ziyarette Trump, ABD askeriyle bir araya geldiğinde askerlerine yaptığı konuşmada “Onları fena halde alt ettik. Size söylemeliyim, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile çok iyi görüşmeler gerçekleştirdik ve bana onları yere yıkmak istediğini, bunu da yapacağını söyledi. Erdoğan’a ‘Askerlerimizi çekersek IŞİD’i temizleyebilir misin?’ diye sordum, Erdoğan’dan olumlu yanıt alınca da ‘O zaman sen yap’ dedim” sözlerini aktardı. ABD Başkanı Trump, Suriye’den asker çekme kararını açıklarken “Suriye’de IŞİD’e karşı zaferini” de ilan etti. Trump’ın IŞİD zaferi açıklamasının gerçeği yansıtmadığı çağrışımı yapan çarpıcı açıklama ABD Savunma Bakanlığı’ndan geldi. ABD Savunma Bakanlığının “IŞİD ile mücadelemizona ermedi” açıklaması, kamuoyunda kafa karışıklığına neden oldu. Trump’ın Asker Çekme Kararının Etkileri Trump’ın Suriye’den asker çekme kararı strateji uzmanlarınca “Suriye stratejisinde büyük bir değişiklik” olarak değerlendirilirken Beyaz Saray, Suriye’deki iki bine yakın Amerikan askerinin ülkelerine dönüşünün başladığını duyurdu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD’nin bu uygulamalarına karşı sert çıkışlar yapması, kararlı tutumu, dik duruşu ve geri adım atmaması karşısında ABD’nin Suriye’den askerlerini geri çekme konusunda çok sayıda açıklama yapmasına rağmen kesin ve somut bir adım atmaması, oyalama ve zaman kazanma şeklindeki tutumu ciddi bir güvensizlik yaratmış, ABD inandırıcılığını kaybetmiştir. Böyle bir gelişme ABD-Türkiye ilişkilerinde çok ciddi ve önemli gerilimler yaratmış, tamiri zor yaralar açmıitır. Türkiye, bir yıl önce Ocak 2018’de Suriye’nin kuzeybatısındaki Afrin bölgesinde terör örgütü YPG’ye yönelik bir operasyon düzenleyerek bölgeyi YPG’den temizledi. ABD buna rağmen terör örgütü ile işbirliğini sürdürmektedir. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD ile yapılan görüşmelerde verilen sözlerin yerine getirilmemesi ve müşterek hareket edilmesi yönündeki mutabakata rağmen ABD’nin uygulamaya geçmemesi ve oyalamayı tercih eden davranışı sonucunda 2 Aralık’ta yaptığı açıklamada Fırat Nehri’nin doğusuna bir sınır ötesi operasyonun sinyalini verdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan açıklamasında “Hedefimiz asla Amerikan askerleri değildir, bölgede faaliyet gösteren terör örgütü mensuplarıdır” mesajını net şekilde verdi. Ancak verilen mesajın netliğine rağmen Türk askerinin bölgede Amerikan askerleriyle karşı karşıya gelme riskinin yüksek olması ABD’de ciddi bir kaygı yarattı. Trump’ın IŞİD Açıklaması Trump, Suriye’den asker çekme kararını açıkladıktan sonra Twitter’den paylaştığı bir videoda IŞİD’e karşı “zafer” kazanıldığını ilan ederek “Onları fena halde yendik. O toprakları geri aldık. Şimdi askerlerimiz için eve dönme vakti” ifadelerini kullandı. Strateji uzmanları ve askerler Trump’ın yaptığı bu hamlenin bölgede istihbarat konusunda ABD’nin elini mutlaka zayıflatacağını değerlendiriyorlar. Yine uzmanlara göre Türkiye’nin Fırat’ın doğusuna düzenleyeceği bir harekâtın bölgedeki “YPG güçlerinin odağını kaydıracağını” değerlendiriyorlar. İşte bu nedenle Trump muhalifleri, eski ABD Başkanı Barack Obama’nın sınır ötesi operasyonları bitirme amacıyla Irak’tan güçlerini çekmeye başladığı örneğini veriyorlar ve bu politikanın da IŞİD’in yayılmasına neden olduğunu ileri sürüyorlar. Trump’ın kararını eleştirenler arasında yer alan ABD’nin eski diplomatı Goldenberg, IŞİD’in devamı olabilecek grupların ortaya çıkması sonucu ABD’nin yeniden askeri operasyon başlatmak zorunda kalacağı görüşünü savunuyor. ABD’de İç Politika Karıştı Trump’ın asker çekme kararının, Amerikan kamuoyunda, asker ve siyasi kesimlerde şaşkınlık yarattığı ifade ediliyor. Trump’ın kararına Demokratlar ve Cumhuriyetçilerin bazıları tepki gösterdiler. Demokratların Trump’ın, kararının yaratacağı sonuçları düşünmeden karar verdiği görüşüne karşılık Cumhuriyetçiler olası jeopolitik sonuçlar hakkında kaygılı olduklarını ifade ediyorlar. ABD Senatosu’nun Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Bob Corker, Trump’ın kararının Cumhuriyetçileri üzdüğünü söyledi. Corker, askerlerin çekilmesi sonucu “sahadaki ortakları olan Kürt ve Arap“ grupların kaderini de “Türkiye ve Esad’ın eline bıraktıklarını” iddia etti. Trump’ın 2016 yılında yapılan başkanlık seçim kampanyasında başlıca vaatleri arasında ABD’yi, 11 Eylül sonrası Ortadoğu’da başlayan savaşlardan çıkarmak sözü de yer alıyordu. Trump’ın, beklenmedik Irak’ı ziyaretinde Amerikan askerlerine ABD’nin artık dünyanın polisi olmayacağını söylemisi dikkat çekmişti. ABD Başkanı Donald Trump, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Suriye’de kalan IŞİD unsurlarının Türkiye tarafından temizleneceği, Erdoğan IŞİD’in kökünü kazıyacağı konusunda güvence verdiğini söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan New York Times için Bir Makale Yazdı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dünyaca ünlü New York Times gazetesi için kaleme aldığı makalede “Türkiye’nin Suriye’de barışı sağlamak için planı var. Trump, Suriye’den çekilmek için doğru karar verdi” ifadelerini kullandı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD merkezli The New York Times gazetesine yazdığı “Türkiye’nin Suriye’de barışı sağlamak için bir planı var” başlıklı makalede, Suriye’de uzun vadeli barış ve istikrara katkı sunacak kapsamlı bir stratejinin Türkiye’nin liderliği yoluyla sağlanabileceğini anlattı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın makalesinde dikkat çeken önemli noktalar şöyledir:“Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump, Suriye’den çekilme kararı alarak doğru bir adım attı. Ancak ABD’nin, uluslararası toplumun ve Suriye halkının çıkarlarının korunabilmesi için çekilmenin dikkatlice planlanması ve doğru ortaklarla işbirliği içerisinde hayata geçirilmesi gerekmektedir. NATO’nun ikinci büyük ordusuna sahip olan Türkiye, bu görevi yerine getirme gücü ve kararlılığı olan tek ülke konumundadır. Türkiye Cumhuriyeti Terörle Mücadelede Kesin Kararlıdır “Türk milleti, şiddete varan aşırıcılık tehdidini iyi tanıdığı için Türkiye Cumhuriyeti olarak DEAŞ ve Suriye’deki diğer terör örgütleriyle mücadele konusunda kesin bir kararlılık içerisindeyiz. Nitekim başbakanlık görevine geldiğim 2003 yılında, El Kaide terör örgütü tarafından düzenlenen koordineli saldırılarda çok sayıda vatandaşımız hayatını kaybetmişti.
“Suriye’nin Toprak Bütünlüğünü Muhafaza Etmek İçin Güç Birliği Zamanı Gelmiştir” Türkiye, bu süreçte tüm adımlarını dost ve müttefik ülkelerle işbirliği ve eşgüdüm içerisinde atmak arzusundadır. Cenevre ve Astana süreçlerinin içerisinde bulunan bir ülke olarak hem ABD hem de Rusya ile eşzamanlı olarak çalışabilen tek paydaş konumunda bulunuyoruz. Bu ortaklıklar temelinde Suriye’deki meseleyi halledeceğiz. İslam dini ve dünyanın her yerindeki Müslümanların düşmanı olan DEAŞ terör örgütünü bitirmek ve Suriye’nin toprak bütünlüğünü muhafaza etmek için tüm tarafların güç birliği yapmasının zamanı gelmiştir. Türkiye, tarihin bu en kritik döneminde elini taşın altına koymaktadır. Bu süreçte uluslararası toplumun, destekçimiz olacağına inanıyoruz.” Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan Güçlü ve Sağlıklı Mesajlar Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın New York Times’da yayınlanan makalesinde altını çizdiği noktalar Türkiye’nin Suriye ve IŞİD, PYD özelinde terör örgütleri ve terör ile mücadelede net hedeflerini, amaçlarını ve doğru mesajlarını dünya kamuoyuna duyuruyor, terörle mücadelede uluslararası toplumun işbirliğinin önemine vurgu yapıyor ve zaman kaybetme lüksünün olmadığına dikkat çekiyor. Makalenin niteliği, içeriği, verdiği mesajların sadeliği, ifadelerin tutarlılığı ve yapılan değerlendirmelerin doğruluğu üzerinde iyi düşünülmesi ve karar alınırken önem verilmesi gereken noktalardır. Makalenin bu niteliği ve içeriğinin açıklığı Cumhurbaşkanının ve Türkiye Cumhuriyeti devletinin Suriye iç savaşının başından beri savunduğu görüş, değerlendirme ve önerilerin sağlıklı temellere oturtulduğunu, bir belirsizliğin olmadığını, kafalarda karışıklıkların bulunmadığını ortaya koymakta ve uluslararası toplum ile uluslararası aktörlere alınması gereken kararlar açısından netlik kazandırmaktadır. Özellikle “Türkiye’nin Suriye’de barışı sağlamak için planı var. Trump, Suriye’den çekilmek için doğru karar verdi” ifadeleri ile planlı bir hareketin varlığını, terörün kökünün kazılması hedefindeki kararlılığı ortaya koyması açısından dünya kamuoyuna net bir güvence vermektedir.
Erdoğan ve Trump “Güvenli Bölge” Planını Görüştü Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Trump telefonda bir görüşme gerçekleştirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Türkiye’nin Kürtlerle hiçbir sorunu olmadığını” belirttiği görüşmede, Suriye’de güvenli bölge oluşturulması fikri de ele alındı.
ABD Başkanı Donald Trump’ın Türkiye’yi Suriyeli Kürtleri “vurması” hâlinde “ekonomik açıdan harap etmekle” tehdit etmesinin ardından iki ülke liderleri arasında bir görüşme gerçekleşti. Trump ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın gerçekleştirdiği telefon görüşmesinin ardından Türkiye Cumhurbaşkanlığından yapılan yazılı açıklamada, görüşmede Erdoğan’ın, Trump’ın Suriye’deki Amerikan askerlerini çekme kararını memnuniyetle karşıladığını söylediği ve bu çerçevede Türkiye’nin NATO müttefiki ABD’ye “her türlü desteği vermeye hazır olduğunu” hatırlattığı aktarıldı. Türkiye’den Kınama Türkiye Dışişleri Bakanlığı saldırı sonrası yayımladığı yazılı açıklamada, gerçekleştirilen “menfur terör eylemini şiddetle kınadığını” belirtti. “Bombalı saldırıda ABD askeri personeli ve sivil can kaybı meydana geldiği üzüntüyle öğrenilmiştir” denilen açıklamada, “Münbiç’in terör örgütlerinden temizlenmesi ve bu bölgede istikrar ve güvenliğin sağlanması amacıyla ABD ile onayladığımız Münbiç Yol Haritası’nın tüm unsurlarıyla uygulanması yönündeki irademizi tekrar vurguluyoruz. Türkiye, Münbiç Yol Haritası’nın uygulanma sürecinin en kısa sürede tamamlanması amacıyla ABD ile müştereken yürüttüğü faaliyetleri kararlılıkla sürdürecektir” ifadesi kulanıldı.
ABD askerlerinin de ölenler arasında yer aldığı Münbiç’teki saldırı, ABD Başkanı Donald Trump’ın Aralık ayı ortasında Suriye’den Amerikan askerlerini çekeceğini açıklamasının ardından ve Suriye’nin kuzeyi için Türkiye ile ABD arasında “güvenli bölge” görüşmeleri devam ederken gerçekleşti. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın, Suriye’de kurulması için görüşmelerin yürütüldüğü güvenli bölgenin kontrolünün Türkiye’de olacağını söyledi. Suriyeli Kürtler, Türkiye’nin kontrolündeki güvenli bölge planına karşı çıktı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan Trump’a: Menbic’in Güvenliğini Devralmaya Hazırız Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Donald Trump ile yaptığı telefon görüşmesinde, Suriye’nin kuzeyindeki Menbic kentinde düzenlenen terör saldırısında ölen ABD askerleri için taziyelerini iletti. Cumhurbaşkanı Erdoğan saldırının, ABD’nin Suriye’den çekilme kararını etkilemek için yapılan bir provokasyon olduğunu söyledi ve Türkiye’nin Menbic’in güvenliğini devralmaya hazır olduğunu belirtti. IŞİD’in üstlendiği saldırı ABD askerlerinin devriye gezerken düzenlendi ve saldırıda en az 16 kişi ölmüştü. Bunlardan ikisi Amerikan askeri, ikisi de ABD vatandaşı sivillerdi. Avrupa Yükümlülüklerini Yerine Getirmeli Asselborn’un dünyanın en tecrübeli dışişleri bakanlarından biri olduğunu söyleyen Çavuşoğlu, Lüksemburg Dışişleri Bakanı’nın Türkiye’nin AB sürecine destek verdiğini belirtti ve desteğinden ötürü teşekkür etti. Karşılıklı ziyaretlerin devamı konusunda hemfikir olduklarını dile getiren Çavuşoğlu, ikili ilişkiler ve bölgesel konuları ele aldıklarını ifade etti. Suriye’deki son gelişmeler, AB’nin içinden geçtiği süreç, Mayıs ayında yapılacak Avrupa Parlamentosu seçimleri, Avrupa Konseyi’ndeki gelişmeleri değerlendirdiklerini kaydeden Çavuşoğlu, iki ülke arasında siyasi sorun bulunmadığını, dostluk ve müttefiklik ilişkilerinin iyi ilerlediğini belirtti. Bunun ekonomik ilişkilere de yansıdığını aktaran Çavuşoğlu, Türkiye’deki yabancı yatırımlarda Lüksemburg’un 10 milyar dolar ile 6. sırada bulunduğu bilgisini verdi. Çavuşoğlu, ticaret hacminin birkaç yüz milyon dolar seviyesinde bulunduğunu ama potansiyelin daha fazla olduğunu, karma ekonomik ve ticari komisyon toplantılarını yaparak ticareti artırmak istediklerini dile getirdi. Türkiye’ye gelen Lüksemburglu turist sayısının arttığını vurgulayan Çavuşoğlu, artışın devamını arzu ettiklerini bildirdi. Terör konusunu da ele aldıklarını anlatan Çavuşoğlu, terör örgütleri PKK ve FETÖ’nün Avrupa’da yoğun olarak faaliyet gösterdiğini, bu örgütlere mensup kişilerin Lüksemburg’da ilişkileri zehirlemek için faaliyetlerde bulunduklarını Asselborn’a söylediklerini aktardı. Çavuşoğlu, bu tür terör faaliyetlerinin önlenmesinin önemini vurguladı. Türkiye’nin 2016’da Türkiye ile AB arasında imzalanan göç mutabakatındaki yükümlülüklerini kusursuz şekilde yerine getirdiğine işaret ederek, “Avrupa da eksik kalan yükümlülüklerini yerine getirmelidir” dedi.
Cumhurbaşkanlığı’ndan Trump’a Sert Yanıt! Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, ABD Başkanı Donald Trump’un, “Kürtler’e saldırırlarsa Türkiye’yi ekonomik olarak mahvedeceğiz” açıklamasına cevap verdi. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Türkiye Cumhuriyeti devletinin Kürtlerin düşmanı değil, hamisi olduğunu vurgulayarak şöyle dedi: “Türkiye’nin Kürtlerle hiçbir sorunu yoktur. Bizim meselemiz PKK terör örgütüyle ve onun Suriye’deki uzantılarıyladır. PYD ve YPG bir terör örgütüdür. Türkiye terörle mücadelesini kararlılıkla sürdürecektir. Bizim için esas olan ulusal güvenliğimizdir. Terörle mücadelemizi belirleyen esas unsur da budur. Terörizmin kaynağı ister ideolojik, ister dini isterse etnik olsun bizim için fark etmez. Terör terördür ve kaynağında kurutulmalıdır. Türkiye Suriye’de tam da bunu yapmaktadır.” Milli Savunma Bakanlığı Trump’a Erdoğan’ın Mesajı İle Cevap Verdi Milli Savunma Bakanlığı, ABD Başkanı Donald Trump’ın Türkiye ile ilgili açıklamasına, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2015 yılında Twitter’da yaptığı paylaşım ile cevap verdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 26 Haziran 2015 tarihinde Twitter hesabındaki mesajında, “Tüm dünyaya sesleniyorum; Bedeli ne olursa olsun Suriye’nin kuzeyinde, Türkiye’nin güneyinde devlet kurulmasına asla müsaade etmeyeceğiz” dedi. Milli Savunma Bakanlığı ve Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Altun, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yaklaşık üç buçuk yıl önceki mesajını Twitter’da tekrar paylaştı. CHP’den Trump’a Sert Tepki: Bu Tehditler Bize Sökmez CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak, MYK toplantısı sonrasında ABD Başkanı Donald Trump’ın Türkiye’ye yönelik sözlerine tepki gösterdi. Öztrak, “Trump dün akşam sosyal medyadan ‘Türkiye, Kürtleri vurursa onları mahvederim’ demiş. Türkiye tarihinde kimse böyle tehdit edememiştir bu tehditler bize sökmez” dedi.