Cumhurbaşkanı Recep TayyipErdoğan, CumhurbaşkanlığıKülliyesi’nde Özbekistan CumhurbaşkanıŞevket Mirziyoyev’i resmitörenle karşıladı. Karşılama törenindeCumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay,Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu,Hazine ve Maliye Bakanı BeratAlbayrak, Kültür ve Turizm BakanıMehmet Nuri Ersoy, Sağlık BakanıFahrettin Koca, Sanayi ve TeknolojiBakanı Mustafa Varank, Tarım veOrman Bakanı Bekir Pakdemirli, TicaretBakanı Ruhsar Pekcan, İletişimBaşkanı Fahrettin Altun ile CumhurbaşkanlığıSözcüsü İbrahim Kalın dahazır bulundu.Devlet Konukevi’ndeki Basınakapalı gerçekleşen görüşme öncesiCumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğanve eşi Emine Erdoğan, ÖzbekistanCumhurbaşkanı Mirziyoyev veeşi Ziroat Mirziyoyeva’yı kapıda karşıladı.Özbekistan Devlet Başkanı ŞevketMirziyoyev’in Türkiye ziyaretikapsamında Özbekistan-TürkiyeStratejik İşbirliği Konseyi’nin ilktoplantısı düzenlenirken, iki ülke liderleriarasında siyaset, ekonomi, ticaret,yatırım, finans, ulaştırma, iletişim,eğitim, kültür ve insani alanlardaişbirliğinin geleceği değerlendirildi.Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ÖzbekistanCumhurbaşkanı Mirziyoyev,baş başa ve heyetler arası görüşmeninardından ortak basın toplantısı düzenledi.Basın toplantısı öncesinde Erdoğanve Mirziyoyev’in nezaretindeiki ülke arasındaki bazı anlaşmalarınimza töreni düzenlendi.Özbekistan Cumhurbaşkanı ŞevketMirziyoyev’e ve eşi Ziroat Mirziyoyeva‘Cumhurbaşkanlığı MilletKütüphanesi’nin açılışına da katıldı.Emine Erdoğan, resmi ziyaretdolayısıyla Türkiye’de bulunan ÖzbekistanCumhurbaşkanı ŞevketMirziyoyev’in eşi Ziroat Mirziyoyevaile bir araya geldiği görüşmeninfotoğraflarını Twitter hesabındanpaylaştı. Emine Erdoğan, paylaşımın da, “Ülkemize resmi ziyarette bulunanÖzbekistan CumhurbaşkanıSayın Şevket Mirziyoyev’in kıymetlieşi Ziroat Mirziyoyeva’yımisafir etmekten büyük bir mutlulukduydum. Karşılıklı ziyaretlerinülkelerimiz arasındaki dostluğupekiştireceğine inanıyorum”ifadelerini kullandı.Cumhurbaşkanı Erdoğanve Özbekistan CumhurbaşkanıMirziyoyev CumhurbaşkanlığıMillet Kütüphanesi’nin açılışınakatıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğandaha sonra eşi Emine Erdoğanile Özbekistan CumhurbaşkanıMirziyoyev ve eşi ZiraatMirziyoyeva’yı Esenboğa Havalimanındanuğurladı.Kültürel Ve Ekonomikİlişkiler Hızla GelişiyorZiyaretin ilk gününde TürkiyeÖzbekistanYüksek Düzeyli Stratejikİşbirliği Konseyi’nin ilk toplantısıyapıldı. Liderler küresel vebölgesel gelişmeleri görüştüklerigibi ikili işbirliğinin derinleştirilmesininyollarını da ele aldılar.Türkiye ile Özbekistan, BirleşmişMilletler ve İslam İşbirliğiTeşkilatı gibi örgütlerde birbirlerinidesteklediklerini, bölgede vegenel olarak dünyada barış ve istikrardanyana olduklarını bir kezdaha teyit ettiler. İki lider, bu tutumve gelişmekte olan işbirliğinintüm Türk dünyasını kapsayacakşekilde sürdürülmesinin gereğinide vurguladılar. Bu bağlamda2019’da Özbekistan’ın TürkDili Konuşan Ülkeler İşbirliğiKonseyi’ne (Türk Keneşi) üyeolmasının önemi büyüktür. HattaÖzbekistan’dan sonra Türkmenistanda gözlemci üye olmakistediğini açıklamıştı. Bu vebuna benzer kuruluşlara üyeliklerönemli. Zira bunlar siyasi konularlameşgul olmayıp daha çok ortakkültürel miras ve ortak değerleriön plana çıkaran faaliyetlerdebulunmaktalar. Özbekistan’ınüyeliği, hem ikili münasebetlerihem de Özbekistan’ın diğerTürk Cumhuriyetleri ile ilişkileriniolumlu etkileyecektir. NitekimÖzbekistan’ın komşu cumhuriyetlerlesorunlarını çözmesive işbirliğini arttırması, “YeniÖzbekistan’ın” öncelikli hedefleriarasında yer alıyor. Yine bubağlamda Özbekistan’ın TÜRKSOYüyeliğinin devam etmesi,Özbekistan’ın tarihî şehirlerindenbiri olan Hive’nin 2020’de TürkDünyası Kültür başkenti seçilmeside çok önemli gelişmeler.Ziyaretin ikinci önemli konu sunu ekonomi alanında gelişen işbirliğioluşturdu. İki ülke yetkilileri adetason yılların bir fotoğrafını çekerekyeni hedefler belirlemiş oldular.2017 ve 2018 yıllardaki ziyaretlersırasında imzalanan toplam 48 anlaşmayarattığı sonuçlar değerlendirildiğindeşu tespitler yapılmaktadır:En önemli sonuç şüphesiz bundanyaklaşık bir yıl önce elde edildi. Özbekistan,10 Şubat 2019’dan itibarenTürk vatandaşlarına 30 günlük süreiçin vize muafiyeti başlatmıştı. Vizelerinkaldırılması, taraflar arasındakurulan güveni ortaya koyuyor.Yine buna bağlı olarak gerek ÖzbekistanHava Yolları gerekse de TürkHava Yolları karşılıklı seferler başlatmıştı.Atılan bu adımlarla karşılıklıziyaretlerin kolaylaşmasıyla 2019’daTürkiye’ye gelen Özbek turist sayısı200 bini geçerken Özbekistan’ı iseyaklaşık 100 bin Türk vatandaşı ziyaretetti. Karşılıklı ziyaretlerin artışı,iki kardeş halkın birbirlerini daha iyitanımaları koşullarını yarattı.Özbekistan’da faaliyet gösterenTürk sermayeli şirket sayısı ise bin500’e yaklaştı. Bu da artık daha büyüksayıda ortak projenin hayata geçeceğianlamına geliyor. Nitekim sonziyaret sırasında iki lider hem 5 milyardolar olarak belirlenen yeni ticarethacmi hem de Türkiye’nin yatırımlarınıarttırması konusunda vardıklarımutabakat ortak projelerinhayata geçirilmesine imkân sağlayacak.İşbirliğinin geliştirilmek istendiğialanların sayısının her geçengün artması, belirlenen hedeflere ulaşılmasınıda sağlayacak ortamı güçlendirecekkoşulları yaratacak. Örneğin2019’da Türkiye Maden Tetkikve Arama (MTA) Genel Müdürlüğü,Özbekistan’da ilk defa altın ve tungstenyataklarının tespiti için havadanjeofizik çalışmalar gerçekleştirdi. Bualandaki ortak çalışmalar devam edecektir.Altın yataklarının Özbekistanekonomisindeki yerine bakıldığındabu alandaki işbirliğinin önemi dahanet anlaşılmaktadır.Türkiye, Özbekistan’da EnÇok Şirket Kuran Üçüncü ÜlkeSon yıllarda Özbekistan’daki“ticari ağırlığını” artırmaya başlayanTürkiye, Rusya ve Çin’in ardındanburada yabancı sermayeli en çokşirket kuran üçüncü ülke oldu. Yabancısermayeyle kurulan toplam10 bin 604 şirketin bulunduğuÖzbekistan’da, halen Türk sermayeli1306 şirket faaliyette bulunuyor.İkili Ticaret Hacmi İkiMilyar Doları Aştı2018’de 1,7 milyar dolarolan Özbekistan ile Türkiyearasındaki ticaret hacmi2019’da yüzde 26,6’lık bir artışlailk defa 2 milyar 212 milyondolara ulaştı. Geçen seneTürkiye’nin Özbekistan’a yaptığıihracat yüzde 19,4 artışla 1milyar doların üzerine çıkarak, 1milyar 135,7 milyon dolar olurken,aynı dönem Türkiye’nin buülkeden ithalatı da yüzde 35,3artışla 1 milyar 76,2 milyon dolarolarak gerçekleşti. 2019’daTürkiye’nin Özbekistan ile dışticaretindeki fazlası 59,5 milyondolar oldu.Türkiye-Özbekistan ticarethacmi 2018’de yüzde 16,2 artarak1 milyar 747 milyon dolaraulaşmıştı. Bu dönemdeTürkiye’nin Özbekistan’a ihracatı951,4 milyon dolar, ithalatı795,5 milyon dolar, Türkiye’nin Özbekistan ile dış ticaret fazlası da155,9 milyon dolar olarak oldu..Özbekistan 17 Hedef Ülke Arasındaİki liderin karşılıklı ziyaretlerindeticaret hacmi hedefi orta vadede 5 milyardolar olarak konulmuştu. Bu hedefdoğrultusunda Türkiye-ÖzbekistanKarma Ekonomik Komisyonu 5’inciDönem Toplantısı, Türkiye CumhurbaşkanıYardımcısı Fuat Oktay ve ÖzbekistanBaşbakan Yardımcısı ElyorGaniyev’in eş başkanlıklarında geçenyıl temmuz ayında toplanmıştı.Bu görüşmelerde ticaretten ulaştırmaya,enerjiden bankacılığa ve yerel paralarlaticarete kadar ekonominin farklıalanlarında 27 başlık altında iki ülkeiş birliğinin geliştirilmesinden sorumlukurumlar ve atılması gereken adımlarbelirlenmişti.Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan daİhracat Ana Planı’nda Özbekistan’ı 17hedef ülkenin arasına aldıklarını duyurmuştu.Ayrıca, Türk müteahhitliksektörünün bugüne kadar 126 farklı ülkede10 bin 100’den fazla proje üstlendiğinibelirten Pekcan, Özbekistan’ında bu ülkeler arasında bulunduğunu,burada müteahhitlik sektörüne ilişkinpotansiyelin yüksek olduğunu açıklamıştı.İki liderleri arasındaki temas trafiğininiş birliğinin daha da geliştirilmesinisağlayacak.Türkiye Sanayi Ürünü,Özbekistan Maden SatıyorTürkiye, tüketim ve yatırım mallarıitibarıyla Özbekistan ile ticaretindedış ticaret fazlası verirken, ara malıitibarıyla ithalatçı konumunda yer alıyor.İhracatta ara malları sınıfına girenürünler yüzde 53’lük paya sahipken,ithalatta bu oran yüzde 98’lik payı teşkilediyor.Özbekistan’a yapılan ihracattaen önemli maliyet kalemleri arasındanavlun bedelleri yer alırken, limanıbulunmayan bu ülkeye ihracatın büyükbölümü kara yoluyla yapılıyor.Lojistik anlamda demir yolu taşımacılığınıngeliştirilmesi durumunda nakliyebedellerinde yüzde 30-35 düşüşolacağı tahmin ediliyor.Özbekistan, Türk KonseyineÜye OlduCumhurbaşkanı Erdoğan’ın Mirziyoyevile yaptığı görüşmelerdeÖzbekistan’ın Türk Konseyine üyeliğinindile getirilmesinin ardından,Ekim 2019’da Azerbaycan’da düzenlenenTürk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliğiKonseyi Devlet Başkanları 7.Zirvesi’nde, Özbekistan Konsey’e tamüye oldu.Zirvede konuşan Mirziyoyev,Özbekistan’ın Konsey’e katıldığı bugünü kendileri için “tarihi bir gün”olarak nitelendirdi. Mirziyoyev, TürkKonseyi ülkeleri nüfusunun yüzde40’ının gençlerden oluştuğunu hatırlatarak,Genç Girişimciler Forumu’nunoluşturulmasını ve ilk toplantısınınÖzbekistan’da yapılmasını önerdi.Özbekistan –Türkiye İlişkilerindeYeni DönemTürk Hava Yolları ve ÖzbekistanHava Yollarının uzun yıllardan bu yanakarşılıklı olarak yaptıkları Taşkentİstanbulseferlerinin ardından, ÖzbekHava Yolları Ekim 2017’de, TürkHava Yolları da Mart 2018’de İstanbul-Semerkant seferlerini başlattı. Kasım2019’da ise özel bir Türk hava yolu şirketiİstanbul-Buhara turistik amaçlı“charter” uçuşlarına başladı.Özbekistan ile Türkiye arasındakiilişkiler, Cumhurbaşkanı Recep TayyipErdoğan’ın İslam Kerimov’un vefatınınardından Cumhurbaşkanı seçilen ŞevketMirziyoyev ile 2016’da Semerkant’tayaptığı görüşmeyle yeni bir evreye girdi.Bu ziyaret “tarihi” olarak adlandırılmıştı.Zira ziyaret kapsamında Özbek-Türk İş Forumu yapıldığı gibi iki ülkearasında 26 anlaşma da imzalanmıştı.2016 Semerkant Zirvesi’nden sonra ikilider Ekim 2017’de Ankara’da bir arayageldi. Mirziyoyev, 21 yıl aradan sonraTürkiye’yi ziyaret eden ilk ÖzbekistanCumhurbaşkanı oldu. Mirziyoyev’in19-20 Şubat 2019’daki Türkiye ziyaretiise Özbek liderin son 2,5 yıl içindeikinci Türkiye ziyareti oldu.